Giải quyết chiều thiếu hụt việc làm: Mở lối thoát nghèo bền vững
Ông Nguyễn Lê Bình, Phó Chánh Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo phân tích: “So với giai đoạn 2016-2020, chuẩn nghèo đa chiều trong những năm 2022-2025 có nhiều đổi mới căn bản. Lần đầu tiên tiêu chí thu nhập được tính theo mức sống tối thiểu thay vì chỉ lấy 70% như trước đây. Quan trọng hơn, chiều việc làm đã được bổ sung, phản ánh rõ hơn tính bền vững trong thoát nghèo”.
Theo Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo cả nước chỉ còn 1,93%, giảm gần một nửa so với 4,03% của năm 2022.
Đáng chú ý, tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm trung bình 4,3% mỗi năm, từ 21,29% xuống 12,55%. Nếu duy trì nhịp độ này, đến hết năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều sẽ còn khoảng 0,9-1,1%, đạt đúng mục tiêu Quốc hội đề ra.
Công tác tạo việc làm cho người lao động luôn được xem là nhiệm vụ trọng tâm, giúp người dân được thụ hưởng những chính sách phù hợp nhất.
Vẫn theo ông Nguyễn Lê Bình, việc làm không chỉ quyết định thu nhập mà còn gắn liền với quyền mưu sinh, cơ hội hòa nhập xã hội. Bổ sung chiều này vào chuẩn nghèo đồng nghĩa với việc đặt trọng tâm vào năng lực tự vươn lên của người dân, thay vì chỉ thụ hưởng hỗ trợ.
Quan tâm giải quyết chiều thiếu hụt việc làm, thời gian qua, tỉnh Phú Yên trong quá trình thực hiện công tác giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 đã có nhiều cách làm sáng tạo trong tư vấn, hỗ trợ, giới thiệu tạo việc làm ổn định cho người nghèo.
Trong năm 2024, toàn tỉnh Phú Yên đã triển khai các dự án, các phiên giao dịch việc làm tại các xã, cụm xã trên địa bàn; tăng cường phổ biến thông tin thị trường lao động, hỗ trợ kết nối việc làm phù hợp. Nhờ đó đã giảm 0,85% hộ nghèo.
Đến đầu năm 2025, toàn tỉnh còn 6.483 hộ nghèo, chiếm tỉ lệ 2,44%; 15.793 hộ cận nghèo, chiếm 5,95%.
Thực hiện Dự án 4 về phát triển giáo dục nghề nghiệp, việc làm bền vững trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 được xem là một trong những giải pháp căn cơ giúp người nghèo ổn định việc làm thông qua các hoạt động cung cấp thông tin thị trường lao động, đa dạng hóa hoạt động giao dịch việc làm, kết nối cung cầu lao động, hỗ trợ tạo việc làm bền vững cho người lao động.
Trong đó ưu tiên lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo; người lao động sinh sống trên địa bàn huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo.
Đến năm 2025, Dự án 4 đặt ra các chỉ tiêu giải quyết mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản (chiều thiếu hụt về việc làm), tập trung vào hỗ trợ về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị công nghệ thông tin để hiện đại hóa hệ thống thông tin thị trường lao động, hình thành sàn giao dịch việc làm trực tuyến và xây dựng các cơ sở dữ liệu. Tiếp đó là các nội dung như: Xây dựng cơ sở dữ liệu việc tìm người - người tìm việc; hỗ trợ giao dịch việc làm; quản lý lao động gắn với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và các cơ sở dữ liệu khác; thu thập, phân tích, dự báo thị trường lao động; hỗ trợ kết nối việc làm thành công.
Từ quyết tâm đó, năm 2024, toàn tỉnh Phú yên đã triển khai các dự án, các phiên giao dịch việc làm tại các xã, cụm xã trên địa bàn; tăng cường phổ biến thông tin thị trường lao động, hỗ trợ kết nối việc làm phù hợp. Nhờ đó đã giảm 0,85% hộ nghèo. Đến đầu năm 2025, toàn tỉnh còn 6.483 hộ nghèo, chiếm tỉ lệ 2,44%; 15.793 hộ cận nghèo, chiếm 5,95%.
Phú Yên phấn đấu, tới đây, đối với chiều thiếu hụt về việc làm, tỉnh đặt mục tiêu 100% người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo có nhu cầu được hỗ trợ kết nối, tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động, hỗ trợ tìm việc làm…
Năm 2024, tỉnh Tuyên Quang (cũ) đặt mục tiêu giải quyết việc làm mới cho trên 22.500 lao động, địa phương triển khai loạt hoạt động tư vấn, giới thiệu việc làm, tạo việc làm mới cho người nghèo, cận nghèo.
Tại tỉnh Tuyên Quang, xác định giải quyết chiều thiếu hụt việc làm đóng vai quan trọng vào công tác giảm nghèo bền vững, đa chiều, các cấp, các ngành đã thực hiện nhiều giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo nghề, giới thiệu việc làm cho người lao động, đặc biệt là người thuộc hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo.
Tỉnh phấn đấu giảm số hộ nghèo có chỉ số thiếu hụt về việc làm xuống còn dưới 15% vào cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm xuống dưới 10%.
Theo ước tính, năm 2024 toàn tỉnh Tuyên Quang có hơn 23.300 lao động được tạo việc làm. Trong đó, gần 15.000 lao động làm việc trong các ngành kinh tế tại tỉnh; lao động đi làm việc nước ngoài theo hợp đồng 1.071 người.
Hình ảnh tại Ngày hội việc làm gắn với giảm nghèo bền vững năm 2023 tại Huế (Ảnh minh họa: T.C).
Hay như TP Huế cũng là một điển hình khi quan tâm giải quyết chiều thiếu hụt việc làm. Để công tác giảm nghèo đạt các kết quả bền vững, TP Huế đang đẩy mạnh giải quyết việc làm cho người nghèo, đặc biệt là vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần giảm nghèo bền vững.
Theo ông Nguyễn Anh - Chủ tịch UBND xã Long Quảng, là xã vùng cao được sáp nhập từ nhiều xã khó khăn thuộc huyện Nam Đông cũ, địa phương xác định giải quyết việc làm là nhiệm vụ trọng tâm để thoát nghèo bền vững.
“Sau sáp nhập, xã Long Quảng có diện tích rộng, dân cư phân bố không đều, nhiều người là đồng bào dân tộc thiểu số, cuộc sống bấp bênh. Vì vậy, Ban Chỉ đạo Giảm nghèo của xã tập trung rà soát nhu cầu học nghề, phối hợp với cấp trên để tạo điều kiện cho người lao động tiếp cận các cơ hội việc làm ổn định, phù hợp”, ông Anh nói.
Ông Nguyễn Văn Mạnh - Giám đốc Sở Nội vụ TP Huế cho biết, từ đầu năm 2025 đến nay, Trung tâm Dịch vụ việc làm đã tổ chức 15 Phiên giao dịch việc làm, với hơn 200 doanh nghiệp tham gia, tư vấn hơn 44.500 lượt người qua hình thức trực tiếp tại trung tâm, qua điện thoại, tư vấn trực tuyến trên website, trang mạng xã hội.
Đặc biệt, Ngày hội Việc làm bền vững năm 2025 tổ chức vào tháng 9/2025, có 34 đơn vị tham gia, hơn 40 gian hàng của doanh nghiệp, cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã giới thiệu 12.000 cơ hội tuyển dụng và tuyển sinh trong và ngoài nước cho những người nghèo, khó khăn kinh tế.
Theo Giám đốc Sở Nội vụ TP Huế, thời gian qua, chính sách về giải quyết việc làm được thực hiện đồng bộ từ Trung ương đến địa phương đã tác động tích cực, tạo chuyển những biến rõ rệt trong đời sống kinh tế - xã hội.
Tại TP Huế, công tác tạo việc làm cho người lao động luôn được xem là nhiệm vụ trọng tâm, giúp người dân được thụ hưởng những chính sách phù hợp nhất. Nhờ vậy, nhiều hộ gia đình đã từng bước thoát khỏi thiếu hụt ở các chiều nghèo về y tế, giáo dục, nhà ở... góp phần thực hiện hiệu quả Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025.
“Thời gian tới, TP Huế sẽ lồng ghép các chương trình, đề án, dự án của Trung ương và địa phương, huy động các nguồn lực xã hội đẩy mạnh giải quyết việc làm, đặc biệt là trong khuôn khổ Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Thành phố cũng tiếp tục tham mưu thực hiện các giải pháp phát triển thị trường lao động, nâng cao chất lượng công tác dự báo và thông tin thị trường lao động, mở rộng thị trường đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, rà soát tình hình sử dụng lao động tại các doanh nghiệp, nhất là đơn vị đang thiếu hụt lao động”, ông Mạnh thông tin.
Trong hơn ba năm qua, thực hiện chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025, Việt Nam đã có bước tiến dài trên hành trình giảm nghèo. Bước vào giai đoạn mới, chúng ta đặt mục tiêu giảm nghèo từ diện rộng sang chiều sâu, lấy con người làm trung tâm, công nghệ và chuyển đổi số làm động lực; Tiếp tục ưu tiên đầu tư hạ tầng vùng khó khăn, nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả, phát triển giáo dục nghề nghiệp gắn với nhu cầu doanh nghiệp, mở rộng tín dụng ưu đãi và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ giảm nghèo;
Đồng thời, đẩy mạnh liên kết vùng, khai thác lợi thế công nghiệp - nông nghiệp - du lịch để tạo nhiều sinh kế mới… Với nền tảng đã tạo dựng, cùng quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của nhân dân, giảm nghèo bền vững sẽ không còn là mục tiêu xa vời.