Ninh Bình: Chủ động rà soát, xử lý các vụ việc phức tạp, đông người

Các đại biểu tham dự buổi làm việc về công tác tiếp công dân phục vụ Đại hội Đảng. Ảnh: Lan Anh

Quyết liệt rà soát theo Kế hoạch 96/KH-TTCP

Thực hiện Kế hoạch số 96/KH-TTCP ngày 28/3/2025 của Thanh tra Chính phủ, tỉnh Ninh Bình được giao rà soát 10 vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, vượt cấp. Đây đều là các vụ việc tồn đọng nhiều năm, phát sinh từ lĩnh vực đất đai, giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư.

Với tinh thần “đối thoại để tháo gỡ”, Tổ công tác của UBND tỉnh do Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Quang Ngọc trực tiếp chỉ đạo, cùng các sở, ngành liên quan đã tổ chức đối thoại 3 cấp (tỉnh – thành phố – phường/xã), kết hợp tuyên truyền vận động người dân chấp hành các quyết định giải quyết đúng pháp luật. Đến nay, 10/10 vụ việc thuộc danh mục 226 vụ việc theo chỉ đạo của Tổng Bí thư đã được kiểm tra, rà soát, xử lý, giải quyết xong, trong đó có nhiều vụ việc từng kéo dài gần một thập kỷ.

Cùng thời điểm, Thanh tra Chính phủ triển khai kiểm tra 210 vụ việc phức tạp theo Báo cáo số 3452/BCA-ANNĐ của Bộ Công an. Tại Ninh Bình, chỉ còn 2 vụ việc trong danh mục này, trong đó 1 vụ đã được giải quyết dứt điểm, 1 vụ đang được UBND phường Hà Nam xem xét theo thẩm quyền. Cơ quan Thanh tra tỉnh đang phối hợp với Cục I – Thanh tra Chính phủ để thống nhất phương án xử lý, bảo đảm kịp tiến độ và không để khiếu kiện vượt cấp lên Trung ương.

Để bảo đảm việc xử lý các vụ việc phức tạp đạt hiệu quả, Ninh Bình thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa Thanh tra tỉnh, Công an tỉnh và Ban Tiếp công dân. Hằng tuần, ba cơ quan này cùng rà soát danh mục vụ việc, phân nhóm mức độ nguy cơ, kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh biện pháp xử lý, không để bị động, bất ngờ.

Theo đánh giá của ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương, Tổ trưởng Tổ công tác Thanh tra Chính phủ, khi nắm chắc tình hình ngay từ cơ sở, địa phương sẽ không còn phải ‘chạy theo’ vụ việc. Điều quan trọng là giữ thông tin thông suốt, phối hợp liên tục giữa ba đầu mối: Thanh tra – Công an – Ban Tiếp công dân. Đó là cách làm giúp Ninh Bình kiểm soát tốt các tình huống phát sinh, không để khiếu kiện đông người, kéo dài.

Thực tế, nhiều vụ việc khiếu nại đông người tại các địa bàn cũ như Hà Nam hay Nam Định đã được xử lý xong nhờ sự phối hợp đồng bộ. Cán bộ tiếp dân nắm rõ hồ sơ, thanh tra địa bàn chủ động đối thoại, công an kịp thời bảo đảm trật tự khi có dấu hiệu tụ tập đông người. Nhờ đó, các tình huống tiềm ẩn rủi ro đều được ngăn chặn sớm.

Một kết quả quan trọng không kém là thay đổi nhận thức của người dân về quyền khiếu nại, tố cáo. Qua các đợt đối thoại, tuyên truyền, đa số công dân hiểu rõ thẩm quyền giải quyết, chấp hành các kết luận đúng pháp luật. Những trường hợp cố tình khiếu kiện kéo dài, lợi dụng dân chủ để gây rối đều được xử lý nghiêm theo quy định, đồng thời vẫn được hướng dẫn, giải thích để bảo đảm quyền hợp pháp.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Quang Ngọc, công tác dân vận trong giải quyết khiếu nại, tố cáo đóng vai trò then chốt, người dân có quyền bày tỏ nguyện vọng, nhưng chính quyền phải có trách nhiệm giải thích, hướng dẫn và đối thoại. Khi đã làm rõ, minh bạch, công khai, thì người dân sẽ hiểu và đồng thuận.”

Kết quả đó cho thấy, chuyển biến lớn nhất không chỉ ở bộ máy hành chính, mà ở niềm tin và thái độ của người dân, từ phản ứng sang hợp tác, từ đối đầu sang đồng hành.

Báo cáo của UBND tỉnh cho thấy, tình hình khiếu kiện trên địa bàn hiện tương đối ổn định, song vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh đơn thư cũ tái diễn, đặc biệt liên quan đến đất đai, bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Tỉnh dự báo, trong giai đoạn chuẩn bị Đại hội Đảng các cấp, một số vụ việc có thể phát sinh đơn tố cáo liên quan đến nhân sự hoặc chính sách đất đai. Để chủ động ứng phó, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành Kế hoạch số 32/KH-UBND ngày 12/8/2025 và Quyết định số 490/QĐ-UBND ngày 15/9/2025, thành lập Tổ công tác chỉ đạo tiếp công dân, xử lý, giải quyết khiếu nại, tố cáo vượt cấp phục vụ Đại hội Đảng và bầu cử Quốc hội khóa XVI.

Lực lượng công an, thanh tra, mặt trận và chính quyền các cấp đều được yêu cầu theo dõi sát địa bàn, “điểm danh vụ việc có nguy cơ” hằng tuần, nắm chắc tình hình từ thôn, xóm, khu dân cư để kịp thời tham mưu, xử lý ngay tại chỗ.

Nhờ đó, đến nay không có vụ việc khiếu nại, tố cáo nào trở thành điểm nóng, cũng không có đoàn công dân đông người kéo về Trung ương. Đây là kết quả hiếm có trong bối cảnh nhiều địa phương vẫn đang phải xử lý hàng chục vụ việc tồn đọng.

Nhiều bài học kinh nghiệm

Từ thực tế Ninh Bình, có thể rút ra nhiều bài học kinh nghiệm có giá trị cho các địa phương khác:

- Kiên trì đối thoại, tôn trọng người dân: Không có vụ việc nào bế tắc nếu chính quyền thực sự lắng nghe, giải thích rõ ràng, công khai hồ sơ và minh bạch kết quả.

- Thống nhất dữ liệu, kỷ luật thông tin: Việc sử dụng cơ sở dữ liệu dùng chung giúp Thanh tra tỉnh, Ban Tiếp công dân và Công an tỉnh có cùng nguồn thông tin, tránh chồng chéo, sai lệch.

- Nâng cao vai trò người đứng đầu: Mỗi phiên tiếp dân của Chủ tịch UBND tỉnh là một diễn đàn lắng nghe và cam kết hành động, tạo niềm tin cho Nhân dân.

- Phối hợp đồng bộ giữa các cấp: Khi cơ sở nắm chắc vụ việc, tỉnh kịp thời chỉ đạo, Trung ương hỗ trợ về chuyên môn, mọi khâu đều thông suốt, hiệu quả đạt cao nhất.

Ông Nguyễn Hồng Điệp, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương, Tổ trưởng Tổ công tác Thanh tra Chính phủ, nhấn mạnh, giải quyết dứt điểm các vụ việc phức tạp, đông người không chỉ là hoàn thành chỉ tiêu 226 vụ việc, mà là phép thử về năng lực quản trị, về kỷ luật hành chính và sự đồng lòng của cả hệ thống. Ninh Bình đã chứng minh: ổn định từ cơ sở là chìa khóa để giữ vững an ninh, trật tự, củng cố niềm tin của Nhân dân.

Ông cũng đề nghị địa phương tiếp tục cập nhật dữ liệu, báo cáo định kỳ, đồng thời tổng kết, rút kinh nghiệm để làm cơ sở xây dựng đề án cơ chế phối hợp thống nhất giữa các cấp chính quyền trong công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Bước vào giai đoạn chuẩn bị Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và bầu cử Quốc hội khóa XVI, việc không để phát sinh điểm nóng, không để đơn thư vượt cấp lên Trung ương là yêu cầu chính trị quan trọng. Với kết quả đạt được, Ninh Bình đang khẳng định vị thế của mình – một địa phương điển hình trong xây dựng nền hành chính 2 cấp vững mạnh, kỷ cương, trách nhiệm, vì Nhân dân phục vụ.

Từ nền tảng đó, có thể thấy, công tác rà soát và giải quyết vụ việc phức tạp, đông người không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn của ngành Thanh tra, mà còn là một cấu phần của ổn định chính trị và phát triển bền vững. Khi chính quyền giữ được sự chủ động, người dân tin tưởng và đồng thuận, thì mọi biến động đều có thể được hóa giải bằng đối thoại, lý lẽ và niềm tin.