Kết quả tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo giai đoạn 2024–2025: Dấu ấn từ nền hành chính 2 cấp ở Ninh Bình
Giai đoạn 2024–2025 đánh dấu bước chuyển rõ nét trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo tại Ninh Bình. Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, cùng sự phối hợp thường xuyên với Thanh tra Chính phủ, địa phương đã xây dựng được cơ chế vận hành thống nhất, giữ ổn định tình hình khiếu kiện, không để phát sinh “điểm nóng”, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự phục vụ Đại hội Đảng các cấp và các kỳ họp quan trọng của Trung ương.
Ông Nguyễn Duy Đông, Phó Cục trưởng Cục 1, Thanh tra Chính phủ cho ý kiến tại buổi làm việc. Ảnh: Lan Anh
Theo báo cáo của Thanh tra tỉnh Ninh Bình, trong hai năm 2024–2025, toàn tỉnh đã tiếp 14.122 lượt công dân, trong đó có 6.778 lượt thường xuyên, 7.344 lượt định kỳ, đột xuất của người đứng đầu, và 185 lượt đoàn đông người với 1.403 người tham dự. Qua tiếp công dân phát sinh 9.560 vụ việc, gồm 6.492 vụ tiếp lần đầu và 3.068 vụ tiếp nhiều lần.
Toàn tỉnh tiếp nhận, xử lý 15.878 đơn thư, bao gồm 697 đơn khiếu nại, 889 đơn tố cáo và 14.292 đơn kiến nghị, phản ánh. Trong đó, có 15.686 đơn đã xử lý, 11.543 đơn đủ điều kiện xử lý, tương ứng 11.070 vụ việc cụ thể. Đây là những con số thể hiện nỗ lực lớn của các cấp chính quyền trong bối cảnh vừa thực hiện sáp nhập hành chính, vừa vận hành mô hình chính quyền 2 cấp.
Kết quả giải quyết thuộc thẩm quyền đạt 5.304/7.107 vụ việc (tỷ lệ 75%), trong đó khiếu nại đạt 97%, tố cáo 88% và kiến nghị, phản ánh 73%. Các vụ việc tồn đọng, kéo dài nhiều năm cơ bản được xử lý dứt điểm. Nhiều vụ việc trước đây thuộc diện phức tạp, đông người, sau khi được đối thoại và kết luận đúng pháp luật đã được người dân đồng thuận, chấp hành.
Đáng chú ý, đối với 10 vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài thuộc danh mục 226 vụ việc theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Ninh Bình đã xử lý xong 10/10 vụ, không còn vụ việc tồn đọng. Với 2 vụ việc thuộc danh mục 210 vụ việc của Bộ Công an, 1 vụ đã giải quyết xong, 1 vụ đang được UBND phường Hà Nam xem xét theo thẩm quyền. Điều này thể hiện quyết tâm của địa phương trong việc khép lại các hồ sơ cũ, không để kéo dài, phát sinh thành điểm nóng mới.
Hiệu quả trong công tác tiếp công dân và xử lý đơn thư không chỉ đến từ con số, mà còn là kết quả của sự kỷ luật trong điều hành và tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu.
Thực hiện Luật Tiếp công dân, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình duy trì tiếp công dân định kỳ hằng tháng, sau mỗi buổi đều có thông báo kết luận và chỉ đạo cơ quan chức năng xử lý kịp thời, đúng thẩm quyền. Chủ tịch UBND xã, phường tổ chức tiếp công dân hằng tuần, vừa tiếp nhận, vừa giải thích, hướng dẫn, qua đó nhiều vụ việc được hòa giải, thuyết phục tại chỗ, không phát sinh khiếu kiện vượt cấp.
Chánh Thanh tra tỉnh Phạm Quang Ái cho biết, những kết quả này là minh chứng cho hiệu lực chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh. Công tác tiếp dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo đã đi vào nền nếp, thể hiện tinh thần phục vụ, lắng nghe và tôn trọng nhân dân.”
Ở cấp cơ sở, việc tiếp công dân đã trở thành nhiệm vụ thường xuyên, không còn mang tính hình thức. Các đơn vị đều xây dựng lịch tiếp dân cố định, công khai thông tin người tiếp, thời gian, địa điểm. Việc lập hồ sơ, theo dõi, tổng hợp tình hình được thực hiện qua phần mềm quản lý điện tử, góp phần chuyên nghiệp hóa công tác hành chính trong lĩnh vực dân nguyện.
Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Lan Anh
Trước đây, khu vực Hà Nam và Nam Định (trước sáp nhập) từng là địa bàn có nhiều vụ việc phức tạp, đông người. Tuy nhiên, theo đánh giá của Tổ trưởng Tổ công tác Nguyễn Hồng Điệp, hiện nay tình hình đã “hạ nhiệt”, không còn đoàn khiếu kiện kéo dài hay lưu trú đông người.
“Ninh Bình đã làm được điều quan trọng nhất, giải quyết dứt điểm tại cơ sở. Những vụ việc có kết luận rõ ràng cần được chấm dứt theo đúng quy định pháp luật. Song song đó, phải tăng cường tuyên truyền, vận động để người dân hiểu, đồng thuận và thực hiện các quyết định giải quyết", ông Điệp nhấn mạnh.
Tổ công tác Thanh tra Chính phủ ghi nhận tinh thần chủ động của tỉnh trong việc thực hiện Kế hoạch 96/KH-TTCP và Kế hoạch 329/KH-TTCP, đồng thời duy trì cơ chế phối hợp ba bên Thanh tra – Công an – Ban Tiếp công dân, bảo đảm nắm chắc tình hình, kịp thời xử lý các tình huống phát sinh. Nhờ đó, đến thời điểm hiện tại, tỉnh không có vụ việc nào có nguy cơ trở thành “điểm nóng” về an ninh, trật tự.
Cùng với kết quả xử lý đơn thư, Ninh Bình còn ghi dấu bằng việc xây dựng mô hình tiếp công dân trực tuyến, kết nối 3 điểm tiếp công dân của tỉnh với Trụ sở Tiếp công dân Trung ương. Đây là một trong những mô hình đầu tiên trong cả nước triển khai theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, thể hiện quyết tâm chuyển đổi số mạnh mẽ trong công tác dân nguyện.
Từ thực tiễn cho thấy, việc ứng dụng công nghệ giúp giảm đáng kể chi phí, thời gian đi lại của người dân, đặc biệt với các trường hợp ở vùng xa, người cao tuổi hoặc người có hoàn cảnh khó khăn. Mô hình này cũng giúp chuẩn hóa quy trình làm việc, tăng tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của cán bộ tiếp dân.
Tổ công tác đề nghị tỉnh tiếp tục chuẩn hóa quy trình nhận diện, xác thực, ghi âm, ghi hình, lưu trữ dữ liệu và sớm mở rộng kết nối đến cấp xã, phường. Khi đó, hệ thống tiếp công dân của tỉnh sẽ tạo thành mạng lưới thống nhất, giúp chính quyền nắm bắt phản ánh của người dân theo thời gian thực, đồng thời giảm áp lực tại các điểm tiếp dân trung tâm.
Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, Ninh Bình vẫn còn đối mặt với một số khó khăn sau khi vận hành chính quyền 2 cấp. Một số xã, phường chưa bố trí được cán bộ chuyên trách làm công tác tiếp công dân, dẫn đến tình trạng kiêm nhiệm, thiếu kinh nghiệm, ảnh hưởng đến chất lượng xử lý đơn thư.
Ngoài ra, một số quy định hiện hành chưa hoàn toàn phù hợp với mô hình mới, như vấn đề thẩm quyền giải quyết tố cáo đối với cán bộ đã nghỉ hưu hoặc đã chuyển công tác sau sáp nhập. Đây là khoảng trống pháp lý cần được Thanh tra Chính phủ và các bộ, ngành xem xét, bổ sung trong quá trình sửa đổi Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại và Luật Tố cáo sắp tới.
