Bộ trưởng Bộ Tài chính: Điểm yếu nhất trong vận hành chính quyền địa phương 2 cấp là cán bộ

Đề xuất giao cấp xã triển khai bình ổn giá

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo luật đã sửa đổi quy định về chuyển trách nhiệm triển khai bình ổn giá của UBND cấp huyện (theo phân công của UBND cấp tỉnh) xuống cho UBND cấp xã thực hiện. 

Việc sửa quy định này, theo ông Thắng, để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, kết thúc hoạt động của UBND cấp huyện từ ngày 1/7/2025.

Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, cơ quan thẩm tra cơ bản thống nhất việc sửa đổi như đề xuất của Chính phủ. 

Song theo ông Mãi, việc đề xuất, triển khai bình ổn giá tại chính quyền cấp xã cần được xem xét, bảo đảm tính khả thi về nguồn lực, nhân lực, phạm vi áp dụng bình ổn giá để thực hiện có hiệu quả.

Khi chuyển thẩm quyền bình ổn giá xuống cấp xã, theo Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga, Chính phủ cần kiện toàn cơ sở vật chất, nhân lực và đảm bảo các điều kiện để đảm bảo tính khả thi trong quá trình tổ chức thực hiện.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, tăng cường phân cấp, phân quyền cho cơ sở nhưng phải gắn với năng lực tổ chức thực hiện. 

“Bây giờ bỏ cấp huyện rồi thì phải chuyển xuống cấp xã nhưng cán bộ xã thì phải có cách nào đó để đảm bảo điều kiện cơ sở vật chất, nâng cao năng lực của đội ngũ này”, theo ông Thanh.

“Xã làm không nổi thì tỉnh phải với tay xuống"

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng nhấn mạnh đẩy mạnh cái phân cấp, phân quyền, cắt giảm đơn giản hóa các thủ tục hành chính, hạn chế ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. 

Theo ông, những nhiệm vụ của cấp huyện đã kết thúc thì đưa về xã nhưng phải xem có thể những nhiệm vụ của huyện đưa về xã, xã làm không nổi thì tỉnh phải với tay xuống chứ không phải giao hết.

Chủ tịch Quốc hội đồng thời nhấn mạnh việc phân cấp cũng phải đi cùng với tăng cường hỗ trợ công nghệ cho cấp xã. “Lực lượng cán bộ ít thì bây giờ chủ yếu sử dụng số hóa, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI) cho cấp xã”, Chủ tịch Quốc hội nói thêm.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, UBND cấp xã là cấp triển khai thực hiện. Sau khi có chủ trương bình ổn giá của Chính phủ, UBND cấp tỉnh thì cấp xã sẽ triển khai các biện pháp bình ổn. 

Thời hạn áp dụng biện pháp bình ổn, phạm vi bình ổn hay biện pháp cụ thể, theo ông Thắng, UBND cấp xã triển khai theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng nêu rõ, nếu để cấp tỉnh bình ổn giá sẽ rất khó với các địa phương, bởi một tỉnh sau sáp nhập rất lớn, địa bàn rất rộng. Nếu tỉnh thực hiện bình ổn giá thì rất khó triển khai, rất khó đảm bảo bình ổn giá được kịp thời khi có xảy ra biến động về giá. Vì thế, cơ quan soạn thảo vẫn lựa chọn phương án giao nhiệm vụ này cho cấp xã.

Tuy nhiên, Bộ trưởng đồng tình với quan điểm phải nâng cao được năng lực tổ chức thực hiện, từ con người, cơ sở vật chất đến thiết bị, để đảm bảo tính khả thi trong quá trình triển khai thực hiện. 

“Về lâu dài, chúng ta phải làm việc này, còn trước mắt phải tập trung vào đào tạo cán bộ”, ông Thắng nhấn mạnh và cho biết, hiện nay không chỉ vấn đề liên quan đến giá mà tất cả các lĩnh vực khác, cán bộ nhiều nơi cũng chưa đáp ứng được yêu cầu. 

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng chia sẻ, vừa qua, Bộ Chính trị đã họp rất nhiều cuộc liên quan đến chính quyền địa phương 2 cấp và chỉ đạo quyết liệt việc này. 

“Hiện nay, điểm yếu nhất trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang trong quá trình vận hành của chúng ta chính là câu chuyện cán bộ”, ông Nguyễn Văn Thắng nói.

Ông cho biết thêm, Chính phủ đang triển khai rất quyết liệt việc sắp xếp, đào tạo cán bộ và có những chương trình cụ thể. Ví dụ, từ tuần tới, Bộ Tài chính sẽ đào tạo liên tục các nghiệp vụ về kế toán, về tài chính và ngân sách, để đảm bảo các địa phương cấp xã phải đảm đương được nhiệm vụ.