Đổi mới kiểm tra, đánh giá: Thay đổi là cần thiết

Ảnh minh họa.

Trong đó, quan điểm, phương pháp dạy và học môn này cũng cần thay đổi, đáp ứng yêu cầu của thời 4.0: Tính ứng dụng, khả năng suy luận và giải quyết vấn đề.

PGS. TS Chu Cẩm Thơ, Nhà sáng lập Chương trình Toán POMATH, Trưởng ban Nghiên cứu đánh giá giáo dục, Viện Khoa học giáo dục Việt Nam, Bộ GD&ĐT: Học Toán không chỉ để… đi thi

Ý nghĩa của việc học Toán chắc chắn không chỉ là “để đi thi”. Nhưng rất tiếc, tôi đã nhận thấy thực tiễn đa số học sinh phổ thông học Toán, dành nhiều thời gian học giải Toán để có thành tích cao trong các kỳ thi. Thực tế này được phản ánh khi tôi nghiên cứu luận án tiến sĩ của mình gần 20 năm trước.

Đến ngày nay, việc học Toán để luyện thi đã trở thành phổ biến, đến mức, nhiều giáo viên đã quên mất việc dạy Toán để học sinh hiểu tri thức Toán học, tiếp cận được cái hay, đẹp của nó thông qua hoạt động học Toán, phát triển tư duy. Trong khi, tất cả chương trình giáo dục Toán học đều ý thức được mục đích giảng dạy cho học sinh phổ thông là “phát triển năng lực Toán học, phát triển tư duy, giúp học sinh yêu thích Toán học, vận dụng Toán học vào học tập và cuộc sống”.

Gần đây, dư luận chú ý đến những phản ứng của một số học sinh, khi các em thể hiện áp lực phải trải qua bài kiểm tra trong đó có những câu hỏi “lạ”, chưa từng xuất hiện trong bài học. Đây là thực tế đáng buồn, phản ánh hạn chế của phương pháp giảng dạy hiện nay trong trường phổ thông - nơi các tiết học đều dành hầu hết thời gian cho luyện tập giải Toán. Học sinh gần như không được trải nghiệm vẻ đẹp Toán học, ý nghĩa của kiến thức Toán.

Những dạng Toán thiên về rèn kỹ năng giải một số dạng bài tập Toán. Mỗi lần kiểm tra, các em thường được nhận đề cương, với sự hạn chế về nội dung, dạng Toán cụ thể. Vì thế, các em sẽ thu hẹp phạm vi học tập của mình; chỉ quan tâm đến những dạng bài sẽ xuất hiện trong bài thi. Học theo cách đó thật thiệt thòi. Một nguyên nhân của hiện tượng này là đề thi, đề kiểm tra gần như không có mấy thay đổi qua một thời gian dài.

Mới đây, khi tiếp xúc với nhiều giáo viên từ tiểu học đến trung học trong khuôn khổ nghiên cứu về đánh giá trong dạy học môn Toán, tôi nhận được sự phản ánh rằng “môn Toán giờ đây đã tuyên bố rõ mục đích dạy học, để phát triển năng lực tư duy, năng lực mô hình hoá Toán học, giải quyết vấn đề Toán học… nhưng khi đánh giá chẳng thể hiện được điều đó”.