Tổng Thanh tra làm rõ vì sao còn Thanh tra Bộ Công an, Quân đội, Ngân hàng Nhà nước

Sáng 22/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường Dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi). Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong đã giải trình cụ thể các ý kiến đại biểu nêu.

Bộ, sở không còn thanh tra thì thực hiện kiểm tra chuyên ngành

Thảo luận, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành quy định hệ thống cơ quan thanh tra tại Điều 7 dự thảo luật. 

Theo đó, cơ quan thanh tra được tổ chức theo 2 cấp gồm: Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh. Cạnh đó, là các cơ quan thanh tra có tính đặc thù, như: cơ quan thanh tra trong Quân đội Nhân dân, Công an Nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam…

Một số ý kiến đề nghị làm rõ tại sao còn quy định tổ chức cơ quan thanh tra trong Công an, Quân đội, Ngân hàng Nhà nước.

Giải trình, Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong nêu 3 lý do. Đầu tiên, Kết luận số 134 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư không nêu kết thúc hoạt động của các cơ quan thanh tra trên.

Thứ hai, dự thảo luật kế thừa quy định của Luật Thanh tra năm 2022. Thứ 3, là phù hợp với tính đặc thù, mô hình tổ chức của ngành dọc của ngành Công an, Quân đội, Ngân hàng Nhà nước.

Tổng Thanh tra cũng cho hay, theo Kết luận 134, các cơ quan không còn thanh tra thì thực hiện kiểm tra chuyên ngành theo quy định của pháp luật.

Thể chế hóa chủ trương này, khoản 1 Điều 61 của dự thảo luật đã quy định, thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước có trách nhiệm tổ chức kiểm tra việc chấp hành chính sách, pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý nhà nước.

“Để tạo điều kiện pháp lý cơ sở đầy đủ, dự thảo luật đã giao Chính phủ quy định về hoạt động kiểm tra trong các ngành, lĩnh vực”, ông Đoàn Hồng Phong nói.

Sẽ xử lý chồng chéo giữa thanh tra với kiểm tra chuyên ngành

Về xử lý chồng chéo, Tổng Thanh tra nhấn mạnh, dự thảo luật đã có những quy định nhằm xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra với kiểm toán Nhà nước.

Trong đó, tại khoản 1 Điều 56 quy định rõ, “khi tiến hành hoạt động thanh tra, kiểm toán Nhà nước, nếu phát hiện chồng chéo, trùng lặp, cơ quan thanh tra phối hợp với cơ quan kiểm toán Nhà nước để xử lý, bảo đảm một nội dung hoạt động của tổ chức, cá nhân chỉ là đối tượng của một cơ quan thanh tra hoặc cơ quan kiểm toán Nhà nước”.

Dự thảo luật không quy định việc xử lý chồng chéo, trùng lắp giữa hoạt động thanh tra, với hoạt động giám sát, kiểm tra chuyên ngành, theo Tổng Thanh tra, là do đây là các hoạt động có sự khác nhau về nội dung, phạm vi, thời gian, trình tự, thủ tục, phương pháp tiến hành.

“Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tham mưu Chính phủ ban hành nghị định, trong đó có quy định về việc xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra với hoạt động giám sát, kiểm tra chuyên ngành”, Tổng Thanh tra nêu.

Về tiến hành thanh tra, đại biểu Quốc hội đề nghị không quy định “ngày làm việc” trong dự thảo luật mà chỉ quy định là “ngày”.

“Thanh tra Chính phủ tiếp thu ý kiến đại biểu, quy định là “ngày” như Luật Thanh tra hiện hành, nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính trong giai đoạn hiện nay”, theo lời ông Đoàn Hồng Phong.

Khi nào tạm dừng thanh tra trực tiếp theo yêu cầu?

Nội dung nữa, dự thảo luật bổ sung quy định tạm dừng thanh tra trong trường hợp: “Tình hình thực tế ảnh hưởng đến việc tiến hành thanh tra trực tiếp theo yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền”.

Tổng Thanh tra giải thích, quy định trên là dựa trên cơ sở thực tiễn, do lực lượng của cơ quan thanh tra có hạn, trong khi vừa phải thực hiện nhiệm vụ thanh tra theo kế hoạch, vừa phải thực hiện nhiệm vụ đột xuất.

Ở Thanh tra Chính phủ thực hiện nhiệm vụ đột xuất theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, Chính phủ, Thủ tướng. Còn Thanh tra tỉnh là theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh. 

Vì vậy, cơ quan thanh tra phải tạm dừng một số cuộc thanh tra đang tiến hành theo kế hoạch để tập trung lực lượng thực hiện nhiệm vụ chính trị theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.

Về kinh phí trích cho các cơ quan thanh tra, theo quy định của Luật Thanh tra hiện nay, “các cơ quan thanh tra được trích một phần từ các khoản tiền thu hồi phát hiện qua thanh tra sau khi nộp vào ngân sách Nhà nước theo quy định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội”.

Dự thảo luật quy định theo hướng kế thừa quy định hiện hành vì không có vướng mắc, đang thực hiện ổn định. “Nghi quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quy định rất cụ thể tỷ lệ trích này”, Tổng Thanh tra thông tin.

Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong khẳng định, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp với Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp nghiên cứu, tiếp thu để hoàn thiện các vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm.

Mục tiêu là bảo đảm thể chế hóa đầy đủ chính sách của Đảng và phù hợp với thực tiễn trong hoạt động thanh tra, góp phần quan trọng vào chấn chỉnh và nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước, phòng ngừa, xử lý vi phạm pháp luật, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, theo lời Tổng Thanh tra.