Bộ trưởng nói gì trước đề nghị khẩn thiết cấm ngay dùng bóng cười cho mục đích giải trí

Thị trường sử dụng bóng cười đang là thị trường “5 không”

Từ thuốc lá điện tử - một sản phẩm từng bị xem nhẹ, bị đưa ra rồi đưa vào lại dự thảo luật, ông Nhân đề cập đến khí cười N₂O - một chất hướng thần mới. Theo ông, khí cười N₂O đang hủy hoại sức khỏe với tốc độ nhanh hơn và hậu quả nặng nề hơn thuốc lá điện tử.

Vì vậy, đại biểu đoàn TP HCM khẩn thiết đề nghị Quốc hội bổ sung bóng cười (khí N₂O dùng cho mục đích giải trí) và các chất hướng thần mới vào Điều 6 về các ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh.

Ông đề xuất giao Chính phủ xây dựng tiêu chí nhận diện các chất hướng thần mới để cập nhật kịp thời; rà soát toàn bộ khí công nghiệp, khí thực phẩm để ngăn chặn việc lợi dụng vỏ bọc thương mại để bán cho giới trẻ.

“Đây không chỉ là câu chuyện của y tế hay của một vài nhóm đối tượng nhất định. Nghịch lý nằm ở chỗ sản phẩm được ngành y tế cảnh báo, công an truy quét, báo chí lên tiếng, nhưng lại nằm ngoài vòng pháp luật, cụ thể là chưa có trong điều khoản cấm đầu tư kinh doanh”, ông Nhân nhấn mạnh.

Đại biểu Quốc hội cũng nêu thực tế thị trường sử dụng bóng cười là thị trường “5 không”, đang hoạt động ngoài vùng kiểm soát, đó là không phép, không tiêu chuẩn chất lượng, không kiểm định độc tính, không truy xuất nguồn gốc và không báo cáo y tế định kỳ.

“Một thị trường vận hành hoàn toàn không vùng cấm, là thị trường nằm ngoài vòng kiểm soát của Nhà nước”, ông Nhân nêu quan điểm và cho rằng, không phải ta không quản lý được, mà là không thể quản khi không có khung pháp lý.

Theo đại biểu, khí cười có thể khiến người trẻ vừa bị tổn thương thần kinh, vừa nghiện, rất khó phục hồi.

“Không thể để một chất vừa gây phá hủy thần kinh, vừa gây nghiện mạnh như N₂O có lý do tồn tại dù chỉ một ngày trong danh mục ngành nghề đầu tư - kinh doanh hợp pháp của quốc gia”, đại biểu đoàn TP HCM nói.

Trước ý kiến cho rằng “thiếu dữ liệu để cấm”, song ông Nhân nhấn mạnh nguyên tắc quản trị rủi ro trong kinh tế - môi trường - hóa chất - dược phẩm đều khẳng định “khi rủi ro cao, hậu quả nghiêm trọng, nhóm đối tượng bị ảnh hưởng là thanh thiếu niên thì phải ưu tiên phòng ngừa”.

“Không quốc gia nào đợi đủ 1.000 ca nhập viện rồi mới cấm và cũng không bất cứ tiền lệ nào trên thế giới cho thấy cấm N₂O gây tranh chấp thương mại”, ông Nhân nói và dẫn chứng nhiều nước trên thế giới đã cấm N₂O hoặc kiểm soát rất chặt như ở Anh cấm tuyệt đối; Hà Lan cấm bán và sở hữu…

Cấm kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng

Chung quan điểm, đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) cho rằng, các loại khí, chất gây nghiện mà gây tác hại cho sức khỏe con người phải bị cấm.

“Trước hết phải cấm ngay khí N₂O cho mục đích giải trí", ông Trí nêu quan điểm và bày tỏ lo ngại khi việc sử dụng khí N₂O để giải trí đang bùng nổ ở Việt Nam.

Liên quan quy định về xử lý chuyển tiếp với các dự án đầu tư sản xuất thiết bị điện tử cho thuốc lá đã được cấp phép trước Nghị quyết 173 của Quốc hội, ông Trí đề xuất thời gian chuyển tiếp tối đa là 12 tháng.

“Nghị quyết 173 có hiệu lực từ 1/1/2025, nên thời gian để chấm dứt hoàn toàn tối đa 12 tháng là quá đủ, không nên kéo dài nữa”, theo lời ông Trí.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo luật mới nhất đã bổ sung quy định cấm kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và không quy định trường hợp loại trừ do chưa có cơ sở pháp lý, chính trị, thực tiễn.

Dự thảo luật cũng xử lý chuyển tiếp với các dự án đầu tư sản xuất thiết bị điện tử cho thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại Việt Nam chỉ để xuất khẩu và đã được chấp thuận trước thời điểm ban hành Nghị quyết 173 của Quốc hội.

Tại phiên họp này, tiếp thu ý kiến của đại biểu Nguyễn Anh Trí và đại biểu Phạm Trọng Nhân, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, dự thảo luật sẽ bổ sung quy định cấm liên quan đến N₂O và các chất hướng thần khác.

Ông nhấn mạnh, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Công an, Bộ Y tế để điều chỉnh, hoàn thiện quy định chặt chẽ, bảo đảm không ảnh hưởng đến các trường hợp cần thiết như sản xuất theo yêu cầu của Bộ Y tế.

Về lý do phải có quy định chuyển tiếp, Bộ trưởng giải thích, trước khi Quốc hội ban hành Nghị quyết 173, đã có một số nhà máy đang sản xuất để xuất khẩu. Nếu quy định dừng ngay thì các doanh nghiệp có thể kiện và chúng ta sẽ thua vì họ đã được phép sản xuất hợp pháp và xuất đi nước ngoài.

Vì vậy, cần có điều khoản chuyển tiếp cho các nhà máy này hoạt động cho đến khi đến hết thời hạn phải dừng. “Tuyệt đối không cho phép dự án mới”, ông Thắng nhấn mạnh.