ASEAN phải thúc đẩy vai trò trung tâm, tự chủ chiến lược

Chủ tịch ASEAN 2025, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim phát biểu dẫn đề tại phiên toàn thể. Ảnh: Tuấn Anh

ASEAN phải tỏa sáng như một “ngọn hải đăng của hy vọng”

Phát biểu dẫn đề tại phiên toàn thể cấp cao Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025, Chủ tịch ASEAN 2025, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nhấn mạnh, Việt Nam là một "câu chuyện" phát triển thành công đáng ngưỡng mộ, là minh chứng cho hành trình vươn lên từ nghèo khó; là quốc gia hiện đại, tiên tiến, có thể tăng cường phát triển kinh tế hiện đại.

Theo Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nhận định, thế giới đang ở một “điểm uốn” địa chính trị với không ít sự gián đoạn toàn cầu mà ASEAN phải trải qua, có thể gây ra không ít hậu quả nghiêm trọng đối với hòa bình và thịnh vượng của khu vực cũng như đối với phúc lợi của người dân Đông Nam Á.

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Malaysia nhấn mạnh, ASEAN phải tỏa sáng như một “ngọn hải đăng của hy vọng”, thúc đẩy một khu vực bền vững, hài hòa và năng động về kinh tế. ASEAN phải thúc đẩy vai trò trung tâm, tự chủ chiến lược.

Vai trò trung tâm là một “quyền lợi” nhưng cũng sẽ trở nên vô nghĩa nếu như ASEAN chia rẽ. Do vậy, ASEAN may mắn là một trong những khu vực an toàn và hòa bình nhất, phát triển kinh tế nhanh nhất trên thế giới hiện nay, theo Thủ tướng Anwar Ibrahim.

Thủ tướng Anwar Ibrahim khẳng định, ASEAN sẵn sàng chia sẻ tinh thần này với bạn bè quốc tế, thể hiện sự đoàn kết của ASEAN; sẵn sàng đi đầu trong những nỗ lực như chuyển đổi năng lượng, số hóa, năng lượng sạch, cơ sở hạ tầng xanh, xây dựng chuỗi cung ứng tự cường, bền vững cho tương lai.

Thủ tướng Malaysia đồng thời đề cập tới việc phải cân bằng quan hệ nước lớn, trong đó có quan hệ với Mỹ, Trung Quốc.

 Thủ tướng Malaysia chia sẻ chủ đề của Năm Chủ tịch ASEAN 2025 “bao trùm và bền vững”, nhận được sự đồng tình của các nước thành viên và phản ánh một thời điểm quan trọng trong lịch sử đối với cả ASEAN và thế giới nói chung.

New Zealand duy trì cam kết mở rộng quan hệ với ASEAN

Tham dự diễn đàn, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon cho rằng, đây là sự kiện mang tính thời sự, quan trọng với quan hệ ASEAN-New Zealand.

Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon phát biểu tại phiên toàn thể. Ảnh: Tuấn Anh

Đây cũng cơ hội để có thể đề cập tới thách thức mà thế giới và khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang phải đối mặt, tầm quan trọng của ASEAN với New Zealand.

Với ASEAN, Thủ tướng Christopher Luxon nhận thấy, thời gian qua, khối luôn đóng vai trò trung tâm và luôn đóng vai trò quan trọng trong thế giới và khu vực. Đó là lý do Wellington luôn hợp tác với ASAEN và luôn tin tưởng vào vai trò trung tâm của khối. Vai trò của ASEAN sẽ luôn thay đổi, cập nhật và thích ứng với tình hình.

Hiện, ASEAN là đối tác lớn thứ 4 của New Zealand và tiếp tục tăng trưởng mạnh, Thủ tướng Christopher Luxon nhấn mạnh, trong tương lai, New Zealand duy trì cam kết mở rộng quan hệ với ASEAN và các quốc gia thành viên; hợp tác chặt chẽ với khối và tìm kiếm thêm các cơ hội mới cùng nhau, điều này sẽ mang lại lợi ích lớn cho New Zealand, ASEAN và cả thế giới.

Mục tiêu là phát triển không để ai ở lại phía sau

Tại phần thảo luận của phiên toàn thể cấp cao, nói về ý nghĩa của tự chủ chiến lược đối với Việt Nam và ASEAN trong bối cảnh thế giới có nhiều biến động, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng, bất cứ quốc gia, hiệp hội nào đều phải đặt vấn đề tự lực, tự cường và tự chủ chiến lược lên hàng đầu.

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, điều này thể hiện ở một số điểm; trong đó, về quan hệ đối ngoại, phải luôn giữ thế cân bằng, đối xử công bằng, hữu nghị, tạo nên môi trường hoà bình, hợp tác phát triển dựa trên luật lệ; để tự lực thì kinh tế phải phát triển, nếu ko sẽ tụt hậu, ko tự lực chiến lược và tự cường; cần phải tăng cường, củng cố quốc phòng và an ninh phù hợp tình hình, muốn thế thì phải phát triển kinh tế.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: Tuấn Anh

Tiếp đó, về an sinh xã hội, cần đảm bảo công bằng, tiến bộ trong xã hội văn minh, hỗ trợ cho người yếu thế trên nguyên tắc, mục tiêu là phát triển không để ai ở lại phía sau. 

Cuối cùng, Thủ tướng nhấn mạnh, ngoài yếu tố tự lực tự cường là cốt lõi, thì cần phát triển bản sắc văn hoá để phát huy nội lực, bởi văn hoá là sức mạnh nội sinh, phát huy nguồn lực của dân tộc.

Tiếp tục thảo luận, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nhấn mạnh những nỗ lực của ASEAN trong việc tích cực thúc đẩy chuyển đổi số trong khu vực, đặc biệt trong lĩnh vực chip bán dẫn.

Thủ tướng Malaysia cho rằng những thành công mà ASEAN đạt được cần được chia sẻ rộng rãi, bởi nhiều quốc gia ASEAN đã tích cực triển khai các chương trình phát triển chip bán dẫn, hướng đến sự thịnh vượng chung của hơn 700 triệu người dân trong khu vực, với tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau" trong tiến trình phát triển.

 Ngoài ra, khi thúc đẩy ngành công nghiệp chip bán dẫn, ASEAN cần tăng cường hợp tác đa phương và song phương, đồng thời chú trọng hơn nữa vào đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển. Có thể nói, đây là một lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia trong khu vực.

Thứ trưởng Ngoại giao, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam Đỗ Hùng Việt điều hành phiên thảo luận. Ảnh: Tuấn Anh

Nhận định về quan hệ New Zealand và ASEAN, Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon cũng khẳng định hai bên có lịch sử phát triển lâu dài cùng nhau với những quan hệ đối tác hiệu quả.

Thủ tướng Christopher Luxon chia sẻ, New Zealand thường được biết đến với những sản phẩm nông sản tốt, chất lượng cao, nhưng có một số thế mạnh của quốc gia Thái Bình Dương này mà ít người biết, như New Zealand là quốc gia lớn thứ 4 trên thế giới với số lượng tên lửa phóng lên, tỷ trọng sử dụng năng lượng tái tạo cao, khoa học công nghệ tiên tiến, trí tuệ nhân tạo (AI)...

Vì vậy, New Zealand sẽ thường xuyên trao đổi với các đối tác ASEAN về tăng trưởng kinh tế, hỗ trợ nhau phát triển cùng có lợi. Trên cơ sở đó, hai bên đang hướng tới việc nâng cấp quan hệ ASEAN-New Zealand lên thành Đối tác chiến lược toàn diện.

Bày tỏ cảm ơn Việt Nam trong vai trò điều phối quan hệ giữa hai bên, Thủ tướng Christopher Luxon kỳ vọng vào khả năng nâng tầm hợp tác, đặc biệt khi năm nay Malaysia đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN.