Hướng đến một bộ sách giáo khoa thống nhất

Nghị quyết 71-NQ/TW (Nghị quyết số 71) của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục - đào tạo chủ trương xây dựng một bộ sách giáo khoa thống nhất trên toàn quốc, đến năm 2030 cung cấp miễn phí cho tất cả học sinh.

Đây là một chủ trương lớn, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đồng bộ từ nhiều phía. ThS Trần Thị Ngọc Tuyền, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Việt Anh (phường Tân Tạo, TPHCM) chia sẻ một số đề xuất cụ thể để hiện thực hóa mục tiêu này.

Theo cô Tuyền, việc biên soạn một bộ sách giáo khoa thống nhất giống như chăm sóc một cái cây lớn: “Rễ” là triết lý và chương trình khung phải vững chắc; “thân cây” là quy trình biên soạn phải khoa học; còn “tán lá” – tức nội dung và hình thức, cần phong phú nhưng thống nhất.

Để làm được điều này, ngành giáo dục phải xây dựng một quy trình chuẩn, tiếp cận lấy người học làm trung tâm, với các bước từ nghiên cứu, khảo sát, định hướng, xây dựng khung, biên soạn, thẩm định, thử nghiệm, tập huấn, triển khai đến đánh giá.

Đặc biệt, cô Tuyền cho rằng, ở giai đoạn đầu tiên, quan trọng nhất là truyền thông để tạo sự đồng thuận với phụ huynh và xã hội.

Liên quan đến việc cung cấp miễn phí sách giáo khoa, cô Tuyền cho rằng, cần một cơ chế phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ giữa Nhà nước, địa phương và nhà trường.

Cụ thể, Nhà nước và Bộ GD&ĐT đóng vai trò “người gieo hạt”, ban hành chính sách coi sách giáo khoa là tài sản công, tổ chức đấu thầu in ấn công khai, xây dựng kho học liệu số quốc gia để chống lãng phí.

Các địa phương và Sở GD&ĐT là “người chăm đất”, chịu trách nhiệm phân bổ, giám sát và huy động nguồn lực xã hội hóa cho in ấn, vận chuyển.

Còn nhà trường là “người chăm cây”, trực tiếp quản lý, cấp phát và bảo quản sách, phối hợp với phụ huynh giáo dục học sinh ý thức giữ gìn sách.

Từ thực tế tại Trường Tiểu học Việt Anh, cô Tuyền nhấn mạnh ba yếu tố để việc cấp phát sách diễn ra hiệu quả và kịp thời.

Thứ nhất, thống kê số liệu phải chính xác, bởi sĩ số học sinh biến động sẽ dễ dẫn đến tình trạng thừa, thiếu sách.

Thứ hai, xây dựng cơ chế quản lý và tái sử dụng sách, có thể tổ chức hình thức mượn - trả qua thư viện để vừa tiết kiệm, vừa rèn ý thức giữ gìn cho học sinh.

Thứ ba, điều phối vận chuyển hợp lý; Bộ GD&ĐT đặt hàng, Sở GD&ĐT và các địa phương điều phối; nhà trường phát trực tiếp để sách đến tay học sinh ngay đầu năm học mới.

Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, phối hợp chặt chẽ và đồng thuận từ nhiều phía, mục tiêu đến năm 2030 tất cả học sinh trên cả nước đều được sử dụng sách giáo khoa thống nhất, miễn phí hoàn toàn có thể trở thành hiện thực", cô Tuyền nhấn mạnh.