Hà Nội giải “bài toán” ô nhiễm môi trường
Sáng 14/3, Hà Nội tổ chức Hội thảo khoa học “Thực trạng và giải pháp xử lý các vấn đề cấp bách trong công tác bảo vệ môi trường Thủ đô Hà Nội”.
Hà Nội giải “bài toán” ô nhiễm môi trường. Ảnh: HH
Đối mặt với rất nhiều vấn đề môi trường
Hội thảo tập trung vào 3 nhóm vấn đề trọng tâm. Đó là: Nhận diện các vấn đề môi trường cấp bách của Thủ đô Hà Nội; trong đó trọng tâm xác định các vấn đề về ô nhiễm môi trường (đặc biệt là ô nhiễm không khí), xác định cụ thể nguồn gây ô nhiễm.
Bên cạnh đó, hội thảo chia sẻ kinh nghiệm quốc tế trong xử lý ô nhiễm môi trường, nâng cao hiệu quả quản lý môi trường phù hợp với thành phố Hà Nội.
Và đặc biệt, hội thảo chú trọng tới các nhiệm vụ, giải pháp, lộ trình cụ thể xử lý các vấn đề ô nhiễm môi trường nhằm đạt được các mục tiêu bảo vệ môi trường đã đặt ra trong Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Hội thảo thu hút sự quan tâm rất lớn của các cơ quan, đơn vị, các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước.
Phát biểu tại hội thảo, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh khẳng định, hội thảo có ý nghĩa rất quan trọng, nhằm phân tích các nguyên nhân và tìm ra giải pháp thực chất, hiệu quả để hướng tới việc nâng cao chất lượng môi trường của Thủ đô Hà Nội trong thời gian tới.
Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, để giải "bài toán" ô nhiễm môi trường, thành phố đang quyết liệt thực hiện nhiều giải pháp... Ảnh: HH
Ông Thanh chia sẻ, với vai trò là Thủ đô, Hà Nội luôn đối mặt với rất nhiều vấn đề môi trường như ô nhiễm không khí, quá tải trong xử lý chất thải rắn, nước thải...
Để giải "bài toán" này, thành phố đang quyết liệt thực hiện nhiều giải pháp, có thể kể đến như: Giảm phương tiện xe cá nhân, tăng cường đầu tư, đưa vào sử dụng các phương tiện vận tải hành khách công cộng, chuyển đổi giao thông xanh, xóa bỏ tình trạng đốt than tổ ong, giám sát vệ sinh môi trường các công trình xây dựng để xử lý ô nhiễm không khí…
Đặc biệt, thành phố đang khẩn trương thực hiện các giải pháp xử lý nước thải, làm sạch các dòng sông, trong đó, bổ cập nước sông Tô Lịch, làm sống lại dòng sông theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm.
"Hà Nội đặt quyết tâm tháng 9/2025 sẽ hoàn thành nhiệm vụ bổ cập nước sông Tô Lịch", ông Thanh cho biết.
Cùng với đó, thành phố cũng hiện đại hóa công tác thu gom rác thải, thí điểm phân loại rác tại nguồn tại 5 quận nội thành…
Tuy nhiên, Chủ tịch Hà Nội cũng thẳng thắn nhìn nhận, chất lượng môi trường tại Hà Nội chưa đáp ứng yêu cầu, đặc biệt là chất lượng môi trường không khí.
Cần nhiều giải pháp
Chia sẻ về vấn đề ô nhiễm “nóng” của Thủ đô, TS Hoàng Dương Tùng, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam phân tích: Ô nhiễm không khí ở Hà Nội có chỉ số PM2.5 cao, vượt quá quy chuẩn cho phép 1,5 - 2 lần trong nhiều ngày. Số ngày có chất lượng không khí tốt chỉ chiếm 15%, trung bình 50%, kém và xấu 34%.
"Nguồn gây ô nhiễm không khí của Hà Nội gồm: Giao thông (ô tô xe máy chạy xăng dầu, bụi đường); công nghiệp; xây dựng; nông nghiệp; đốt phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch; từ các tỉnh lân cận…", ông Tùng chỉ rõ.
Vừa qua, thành phố đã có quyết tâm, thực hiện nhiều việc cụ thể để giảm thiểu ô nhiễm không khí như: Cấm xe 16 chỗ hoạt động ở phố cổ, có lộ trình hoàn thành các công trình giao thông trọng điểm…
Bên cạnh đó, thành phố triển khai nhiều biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí như: Xây dựng hệ thống quan trắc không khí tự động; triển khai lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 4,5; chuyển đổi một số tuyến xe buýt sang chạy điện…
Hội thảo thu hút sự quan tâm rất lớn của các cơ quan, đơn vị, các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước. Ảnh: HH
Tuy nhiên, TS Tùng thẳng thắn đánh giá "thành phố đã làm nhiều nhưng kết quả chưa cao vì chưa kiểm soát được nguồn thải, thiếu dữ liệu, chưa có bộ phận chuyên biệt về xử lý ô nhiễm môi trường".
Để giải "bài toán" này, ông Tùng đề xuất, việc quản lý chất lượng không khí là trách nhiệm không chỉ của UBND thành phố Hà Nội, của Sở Nông nghiệp và Môi trường mà còn là của các địa phương.
“Mỗi địa phương cần phải có chỉ tiêu, trách nhiệm cụ thể về giảm thiểu ô nhiễm không khí theo hướng rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, rõ hiệu quả”, ông Tùng nói.
Đồng thời nhấn mạnh, cần đầu tư đáng kể về mặt tài chính, có trọng điểm, ưu tiên cho các chương trình giảm thiểu ô nhiễm; giao thông xanh, sử dụng nhiên liệu sạch, rà soát, xóa bỏ các điểm nghẽn về thể chế để huy động đủ các nguồn lực tài chính...
Cùng với đó, tận dụng lợi thế của Hà Nội về đội ngũ chuyên gia đông đảo; thí điểm các cơ chế phù hợp để huy động tối đa các nhà khoa học tại các trường đại học, viện nghiên cứu trên địa bàn Hà Nội tham gia các chương trình lớn, nghiên cứu khoa học, soạn thảo chính sách, đề xuất các giải pháp cụ thể.
Đề cập tới một số giải pháp cấp bách, ông Tùng nhấn mạnh, cần thực hiện kiểm tra khí thải xe máy lưu thông trong khu vực nội thành; hỗ trợ tài chính đẩy nhanh lộ trình giao thông xanh; đến năm 2030 chuyển đổi toàn bộ xe buýt sang xe buýt điện (nhanh hơn 5 năm so với kế hoạch); thắt chặt hơn một số quy chuẩn phát thải công nghiệp đối với các cơ sở ở Thủ đô và vùng Thủ đô...
“Chìa khóa” để giải quyết ô nhiễm tại thành phố ở Nhật Bản
Đến từ Trường Đại học Kitakyushu (Nhật Bản), GS Kiwao KADOKAMI chia sẻ kinh nghiệm trong quản lý và bảo vệ môi trường đô thị tại thành phố Kitakyushu, Nhật Bản.
Ông cho biết, thành phố Kitakyushu bắt đầu ô nhiễm từ không khí, nước vào những năm 1901 do phát triển công nghiệp nặng và hóa chất.
Tiến trình khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường tại đây được thực hiện sau đó với hàng loạt các sáng kiến như: Khắc phục ô nhiễm bằng phương pháp Kitakyushu; hợp tác quốc tế về môi trường; tái chế chất thải thông qua dự án Eco-Town; phát triển cộng đồng bền vững.
Những sáng kiến đó đã góp phần quan trọng giải quyết tình trạng ô nhiễm tại đây. Đến nay, năm 2025, thành phố đang bứt phá hướng tới mục tiêu không phát thải cacbon.
Chia sẻ cụ thể về “phương pháp Kitakyushu”, GS cho biết: Đây là phương pháp phối hợp giữa chính phủ và doanh nghiệp trong khắc phục ô nhiễm và là nền tảng cho con đường tích hợp của phát triển kinh tế và môi trường.
Bên cạnh đó, các biện pháp kiểm soát ô nhiễm do các doanh nghiệp ở thành phố này thực hiện cũng không chỉ dừng lại ở việc xử lý khí thải trước khi thoát ra khỏi ống khói mà còn tập trung cải tiến quy trình sản xuất bằng cách áp dụng công nghệ sản xuất ít ô nhiễm hơn.
Nhờ những giải pháp hiệu quả, phép màu đã thật sự diễn ra khi bầu trời và biển ở thành phố Kitakyushu đã phục hồi về trạng thái trước khi bị ô nhiễm trong khoảng 15 năm.
GS khẳng định, từ câu chuyện làm sạch môi trường tại thành phố Kitakyushu, chúng ta có thể nhận thấy, sự hợp tác giữa người dân, doanh nghiệp, chính quyền và nhà khoa học là “chìa khóa” để giải quyết các vấn đề môi trường.
