Thành phố Hồ Chí Minh xây dựng nền công vụ hoạt động hiệu lực, hiệu quả

Theo Chủ tịch UBND Thành phố Phan Văn Mãi, yêu cầu của Thành phố là xây dựng một nền công vụ, nền hành chính tiên tiến, phục vụ người dân, kiến tạo phát triển, như là kim chỉ nam. Thành phố Hồ Chí Minh muốn lắng nghe ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học để từ đó xác định mô hình nền công vụ, nền hành chính phù hợp với vị trí, vai trò của Thành phố với tư cách là một đầu tàu kinh tế, một đô thị đặc biệt và trong xu hướng vận hành, phát triển thời gian tới.

Ông Phan Văn Mãi cho biết, để xây dựng Đề án này, Thành phố đã tổ chức đánh giá hiện trạng, trong đó xác định các nhóm cần phải tập trung là thể chế, bộ máy, con người, công nghệ và phương tiện. Đi liền với đó là phải đảm bảo những điều kiện để có thể thực hiện trên thực tế, vận hành thực tế. Mục tiêu nhằm xây dựng nền công vụ tiên tiến, quay trở lại kim chỉ nam là phục vụ người dân, kiến tạo sự phát triển của Thành phố, đóng góp vào sự phát triển chung của cả nước. Với sự năng động, phát triển và quy mô của Thành phố Hồ Chí Minh, Trung ương đã cho phép Thành phố thực hiện một số cơ chế đặc thù, gần đây nhất là Nghị quyết 98/2023/QH15.

Đề án đang được Thành phố Hồ Chí Minh xây dựng có mục tiêu chung là xây dựng nền công vụ hoạt động hiệu lực, hiệu quả để phụng sự nhân dân và kiến tạo phát triển, với đội ngũ công chức, viên chức “muốn làm, làm được, được làm”. Đề án xác định các yếu tố về thể chế, bộ máy và các nguồn lực tạo thành môi trường hay “không gian” cho đội ngũ công chức, viên chức thực thi công vụ; trong khi yếu tố con người là yếu tố trung tâm của nền công vụ.

Góp ý trực tuyến, Giáo sư Trần Ngọc Anh, Đại học Indiana Bloomington (Hoa Kỳ) phân tích, Thành phố Hồ Chí Minh là đầu tàu kinh tế của cả nước, động cơ để đầu tàu này hoạt động chính là nền công vụ. Do đó, nền công vụ Thành phố không chỉ có ý nghĩa cho Thành phố Hồ Chí Minh mà còn cho cả nước.

Về “điều kiện cần” để xây dựng nền công vụ hiệu quả, Giáo sư Trần Ngọc Anh nêu ra ba thách thức cần giải quyết là thu nhập không đủ sống, trách nhiệm giải trình trong bộ máy và môi trường pháp lý. Nếu không giải quyết được ba vấn đề cốt lõi này sẽ không xây dựng được nền công vụ hiệu quả.

Tiến sĩ Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng tư vấn triển khai Nghị quyết 98/2023/QH15 cho rằng: Thành phố không tự thay đổi được nền công vụ, do đó cần tiếp tục mở rộng phân cấp, phân quyền được nêu trong Nghị quyết 98/2023/QH15; thống nhất nguyên tắc nền công vụ phải hạn chế cơ chế xin – cho, phân cấp rõ ràng. Theo ông Trần Du Lịch, vẫn trên cơ sở lãnh đạo tập thể, nhưng phải có cơ chế để thẩm quyền Chủ tịch UBND Thành phố tiếp cận gần với thị trưởng ở các thành phố trên thế giới, để giảm hội họp, tập trung các công việc khác.

Cùng góc nhìn, Tiến sĩ Bùi Ngọc Hiền, Học viện Cán bộ Thành phố Hồ Chí Minh phân tích, có thể vận dụng mô hình Thị trưởng vào tổ chức và hoạt động của UBND Thành phố. Tuy nhiên, Đề án chỉ đề xuất vận dụng những điểm ưu việt, phù hợp với thể chế chính trị của Việt Nam và điều kiện thực tiễn của Thành phố Hồ Chí Minh. Đề án được xây dựng cần sự chia sẻ xác lập trên cơ sở đồng thuận của toàn ngành công vụ. Về lâu dài, theo Tiến sĩ Bùi Ngọc Hiền, những quy định này cần được cụ thể hóa trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương hoặc quy định cụ thể trong một số luật mới có thể xem xét xây dựng như Luật Đô thị Thành phố Hồ Chí Minh./.

Tiến Lực