SIPRI chứng minh Mỹ là bên hưởng lợi nhất
Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), cuộc xung đột Ukraine đã giúp Mỹ tăng vị thế thống trị xuất khẩu vũ khí toàn cầu.
![]() |
Tên lửa chống tăng Javelin, vũ khí Mỹ viện trợ nhiều nhất cho Ukraine trong giai đoạn đầu chiến sự. |
Nghiên cứu được SIPRI công bố hôm 9 tháng 3 cho thấy xuất khẩu vũ khí của Mỹ giai đoạn 2020-2024 tăng hơn 20% so với 5 năm trước đó, chiếm 43% tổng lượng xuất khẩu vũ khí trên toàn cầu.
Mathew George, giám đốc chương trình chuyển giao vũ khí tại SIPRI, nhận xét: "Với tỷ lệ này, thị phần của Mỹ lớn hơn 4 lần so với nhà xuất khẩu vũ khí lớn thứ hai là Pháp".
Cũng theo nghiên cứu này, Ukraine quốc gia bùng phát xung đột với Nga từ tháng 2 năm 2022, là nước nhập khẩu vũ khí nhiều nhất thế giới trong giai đoạn 2020-2024, với số lượng lớn hơn gần 100 lần so với giai đoạn 2015-2019.
SIPRI còn cho biết, viện trợ quân sự cho Ukraine đã đem lại lợi ích cho các nhà sản xuất vũ khí Mỹ.
Hầu hết vũ khí mà Mỹ gửi tới Ukraine đều thông qua Quyền Điều chỉnh Nguồn lực Tổng thống (PDA) để rút từ kho dự trữ của nước này, hoặc thông qua chương trình sử dụng ngân sách để mua vũ khí trực tiếp từ các nhà thầu quốc phòng Mỹ.
Xuất khẩu vũ khí từ Mỹ sang các nước châu Âu đã tăng 155% trong cùng giai đoạn. Đây được xem là hệ quả trực tiếp của xung đột Ukraine, theo giám đốc Mathew George.
Kể từ khi xung đột bùng phát đã 35 quốc gia đã cung cấp vũ khí cho Ukraine. Mỹ chiếm 45% tổng số đơn giao, tiếp theo là Đức và Ba Lan với tỷ lệ lần lượt 12% và 11%.
Loạt con số này lần nữa cho thấy vấn đề nghiêm trọng nếu Mỹ dưới thời ông Trump cắt viện trợ quân sự hoàn toàn cho Ukraine.
Ukraine là quốc gia châu Âu duy nhất trong nhóm 10 nước nhập khẩu vũ khí hàng đầu thế giới giai đoạn 2020-2024, dù các nước châu Âu đã tăng đáng kể lượng đặt hàng.
George nhận định: "Số liệu mới về giao dịch vũ khí phản ánh rõ xu hướng tái vũ trang đang diễn ra ở châu Âu nhằm đối phó với mối đe dọa từ Nga".
Pieter Wezeman, nhà nghiên cứu cấp cao của chương trình chuyển giao vũ khí thuộc SIPRI, nói: "Mối quan hệ cung cấp vũ khí xuyên Đại Tây Dương tồn tại từ lâu. Nhập khẩu từ Mỹ đã tăng lên và các nước NATO ở châu Âu đã có gần 500 chiến đấu cơ, trong khi tiếp tục đặt thêm nhiều vũ khí từ Mỹ".
Châu Âu đã vượt qua Trung Đông trở thành khu vực mua vũ khí lớn nhất từ Mỹ giai đoạn 2020-2024.
Châu Âu gần đây cũng nhất trí tăng ngân sách đầu tư cho quốc phòng, song một số đồng minh châu Âu có thể sẽ tự phát triển năng lực trong nước thay vì mua vũ khí Mỹ sau những tuyên bố gây lo ngại của ông Trump về mối quan hệ với liên minh", theo Wezeman.
Tuy nhiên, ông thêm rằng ngay cả khi không tính dữ liệu vũ khí xuất khẩu của Mỹ sang Ukraine và Israel, Washington vẫn chiếm tới 37% thị phần xuất khẩu năm 2020-2024 và giữ vững vị thế số một thế giới.