Đoàn công tác của Thanh tra Chính phủ làm việc về chống khai thác IUU tại TP Hồ Chí Minh
Theo Phó Tổng Thanh tra Thường trực Thanh tra Chính phủ Nguyễn Quốc Đoàn, buổi kiểm tra, khảo sát nhằm đánh giá toàn diện thực trạng, chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU tại các địa phương ven biển; từ đó đề xuất giải pháp khả thi, đồng bộ, hướng tới quản lý chặt chẽ và xử lý nghiêm trường hợp vi phạm trong thời gian tới.
Ngày 16/12, Đoàn công tác của Thanh tra Chính phủ do ông Nguyễn Quốc Đoàn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Tổng Thanh tra Thường trực Thanh tra Chính phủ làm Trưởng đoàn đã trực tiếp kiểm tra, khảo sát thực tế công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) tại xã Long Hải (trước đây thuộc huyện Long Đất, Bà Rịa - Vũng Tàu), TP Hồ Chí Minh; thăm hỏi, động viên ngư dân địa phương.
Xã Long Hải là một trong những địa bàn có đội tàu lớn nhất TP Hồ Chí Minh hiện nay. Trong chương trình làm việc, Đoàn công tác đã kiểm tra thực tế tại ụ tàu Lứa Bạn (ấp Phước Thái), Cảng cá Tân Phước; thăm một gia đình ngư dân tại ấp Phước Tân, xã Long Hải.
Tại ụ tàu Lứa Bạn, Phó Tổng Thanh tra Thường trực Thanh tra Chính phủ Nguyễn Quốc Đoàn cùng đoàn công tác đã làm việc trực tiếp với Trưởng ban điều hành các ấp, nghe báo cáo chi tiết về tình hình quản lý, theo dõi tàu cá không đủ điều kiện ra khơi; nắm bắt thực trạng di biến động của ngư dân và phương tiện khai thác đang phải neo đậu, nằm bờ.
Đoàn công tác của Thanh tra Chính phủ kiểm tra công tác chống khai thác IUU trên địa bàn TP Hồ Chí Minh tại xã Long Hải. Ảnh: Vân Anh
Qua kiểm tra thực tế, ông Nguyễn Quốc Đoàn đề nghị UBND TP Hồ Chí Minh tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành và địa phương tăng cường hỗ trợ ngư dân, xem xét hoàn thiện những hồ sơ, bổ sung các loại giấy tờ cần thiết theo quy định để số tàu cá này đủ điều kiện hoạt động khai thác hợp pháp.
Nhấn mạnh yêu cầu quản lý chặt chẽ tàu cá không đủ điều kiện, ông Nguyễn Quốc Đoàn đề xuất TP cần tập trung số tàu này neo đậu tại một khu vực cố định, tổ chức quản lý nghiêm ngặt bằng các biện pháp cụ thể như lắp đặt hệ thống camera giám sát, bố trí phao nổi bao quanh khu neo đậu, kiên quyết không để tàu cá chưa đủ điều kiện ra khơi.
Các địa phương cần chủ động tham mưu UBND TP bố trí nguồn kinh phí phù hợp nhằm hỗ trợ lực lượng trực tiếp quản lý, giám sát số tàu cá này.
Tại Cảng cá Tân Phước, Đoàn công tác đã trực tiếp lên tàu cá đang neo đậu, thăm hỏi ngư dân về phương thức khai thác, ngư trường hoạt động; kiểm tra các loại giấy tờ pháp lý, nhật ký khai thác, thiết bị giám sát hành trình (VMS).
Đoàn cũng kiểm tra việc vận hành Hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác điện tử (eCDT), theo dõi tọa độ tàu cá ra, vào cảng thông qua hệ thống giám sát nhằm bảo đảm tính minh bạch, đồng bộ trong quản lý hoạt động khai thác thủy sản.
Dịp này, Đoàn công tác đã đến thăm, tặng quà và động viên gia đình ngư dân Nguyễn Văn Liêm, ngụ tại ấp Phước Tân, xã Long Hải; trao đổi về tình hình sản xuất trên biển và nhận thức của ngư dân trong việc chấp hành các quy định về chống khai thác IUU.
Đoàn công tác Thanh tra Chính phủ thăm hỏi, tặng quà ngư dân tại ấp Phước Tân, xã Long Hải. Ảnh: Vân Anh
Phó Tổng Thanh tra Thường trực Thanh tra Chính phủ Nguyễn Quốc Đoàn thông tin, buổi kiểm tra, khảo sát nhằm đánh giá toàn diện thực trạng, chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU tại các địa phương ven biển; từ đó đề xuất giải pháp khả thi, đồng bộ, hướng tới quản lý chặt chẽ và xử lý nghiêm trường hợp vi phạm trong thời gian tới.
Thông tin từ UBND xã Long Hải cho biết, xã có nhiều mô hình về tuyên truyền IUU khá linh hoạt, gần gũi như: “Ăn sáng cùng ngư dân”, “Cà phê sáng cùng ngư dân”… thu hút hàng trăm lượt ngư dân, chủ phương tiện tham dự.
Thông qua các mô hình đã giúp chính quyền nắm bắt tâm tư, khó khăn của bà con ngư dân, đồng thời lồng ghép phổ biến quy định pháp luật về khai thác hợp pháp, vùng biển được phép hoạt động, chế tài xử phạt khi vi phạm.
Theo UBND xã Long Hải, toàn xã hiện có 1.215 tàu cá, trong đó hơn 880 tàu khai thác vùng khơi. Đối với những tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, chủ yếu do hết hạn giấy phép, đăng kiểm, an toàn kỹ thuật hoặc an toàn thực phẩm, địa phương đã yêu cầu neo đậu tại bờ, phân công cụ thể cán bộ, ban ấp và lực lượng chức năng giám sát từng vị trí, cập nhật hình ảnh, tọa độ định kỳ hằng tuần để bảo đảm không đủ điều kiện thì không ra khơi.
Còn theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hồ Chí Minh, đến tháng 12/2025, TP đã hoàn thành 19/19 nhiệm vụ trọng tâm theo chỉ đạo của Chính phủ; 100% tàu cá được đăng ký, cập nhật đầy đủ dữ liệu; 100% tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS). Các tàu không đủ điều kiện hoạt động được khoanh vùng, bố trí neo đậu và kiểm soát chặt, tuyệt đối không cho ra khơi.
TP còn tập trung bố trí nguồn lực, triển khai quyết liệt các biện pháp chống khai thác IUU, gắn quản lý đội tàu với xây dựng, phê duyệt các dự án chuyển đổi nghề, sinh kế cho ngư dân theo hướng bền vững. Kiên quyết không cho tàu cá không đủ điều kiện xuất bến, tịch thu giấy tờ, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; đồng thời hoàn thiện công tác đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác theo quy định. Công tác kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng khai thác và truy xuất nguồn gốc thủy sản được thực hiện chặt chẽ, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân và từng bước ngăn chặn vi phạm IUU từ gốc.
