Ấn Độ hiện thực hóa mục tiêu trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới

Xây đắp nền móng tăng trưởng

Thủ tướng Narendra Modi vào ngày 9-6 đã tuyên bố nhậm chức nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp, chính thức bước vào nhiệm kỳ 5 năm 2024-2029 với việc kế thừa những di sản thuận lợi của chính mình trong 2 nhiệm kỳ được cho là rất thành công trong việc đưa Ấn Độ trỗi dậy mạnh mẽ về kinh tế. Đó cũng chính là nền móng để Thủ tướng Narendra Modi tự tin khẳng định, Chính phủ của Liên minh Dân chủ quốc gia (NDA) “sẽ làm việc toàn lực để đưa Ấn Độ trở thành nền kinh tế lớn thứ ba trên thế giới”.

Ấn Độ đang hướng tới mục tiêu trở thành nền kinh thế lớn thứ 3 thế giới với động lực tăng trưởng là trung tâm sản xuất toàn cầu

Sự tự tin đó của ông Narendra Modi hoàn toàn có cơ sở nếu nhìn những thành tựu kinh tế quan trọng mà Chính phủ do ông đứng đầu đạt được trong 2 nhiệm kỳ vừa qua. Ấn Độ là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Tổng sản phẩm quốc dân (GDP) bình quân đầu người của quốc gia này đã tăng 55% từ năm 2014 - năm đầu tiên ông Narendra Modi cùng đảng Nhân dân Ấn Độ (BJP) lên nắm quyền - đến năm 2023 vừa qua.

Trong hai nhiệm kỳ đầu tiên của Thủ tướng Narendra Modi, Ấn Độ trỗi dậy mạnh mẽ, từ nền kinh tế lớn thứ 9 trên thế giới trở thành nền kinh tế lớn thứ 5 toàn cầu và cũng là quốc gia có mức tăng trưởng GDP nhanh nhất so với các nền kinh tế lớn khác. Sự phát triển bền vững trong suốt 10 năm đã đưa Ấn Độ lên cao hơn trong bảng xếp hạng các nền kinh tế lớn nhất thế giới. Một số nhà quan sát dự báo, Ấn Độ sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ ba thế giới chỉ sau Mỹ và Trung Quốc vào năm 2027, tức là ngay trong nhiệm kỳ Thủ tướng thứ ba của ông Narendra Modi.

Dự báo trên càng được tin tưởng hơn khi kinh tế Ấn Độ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng nhanh, bất chấp những khó khăn của kinh tế toàn cầu cũng như khu vực do tác động của các cuộc xung đột quân sự cũng như các cuộc khủng hoảng về giá năng lượng, giá lương thực. Số liệu do Bộ Thống kê và Thực thi Chương trình Ấn Độ (MOSPI) công bố ngày 31-5 cho thấy, nền kinh tế nước này đã ghi nhận mức tăng trưởng GDP lên tới 8,2% trong năm tài chính 2023 kết thúc vào tháng 3-2024. Mức tăng trưởng này thậm chí còn vượt xa dự báo tăng trưởng 7,6% trước đó của Chính phủ Ấn Độ. Với tốc độ tăng trưởng GDP năm tài chính 2023, Ấn Độ tiếp tục giữ ngôi vị quán quân tăng trưởng của các nền kinh tế lớn nhất thế giới cũng như các nền kinh tế mới nổi.

Trong quý cuối cùng của năm tài chính 2023 (3 tháng đầu năm 2024), bất chấp hàng loạt tác động tiêu cực từ xung đột quân sự tại Ukraine và Trung Đông cũng như nguy cơ gián đoạn của tuyến vận tải biển qua Biển Đỏ, GDP của Ấn Độ vẫn tăng trưởng nhanh hơn dự kiến và đạt 7,8% nhờ hiệu quả hoạt động mạnh mẽ trong lĩnh vực sản xuất. Các nhà kinh tế kỳ vọng, đà tăng trưởng nhanh của nền kinh tế Ấn Độ sẽ tiếp tục trong năm tài khóa hiện nay, bắt đầu từ tháng 4-2024.

Những chính sách đúng đắn của Chính phủ do Thủ tướng Narendra Modi đứng đầu là nền tảng cho sự tăng trưởng nhanh của Ấn Độ suốt 10 năm qua. Cũng giống như Trung Quốc đã làm cách đây hơn ba thập kỷ, Ấn Độ bắt đầu chuyển đổi cơ sở hạ tầng quy mô lớn bằng cách chi hàng tỷ USD vào việc xây dựng đường sá, bến cảng, sân bay và đường sắt. Ấn Độ đến nay đã bổ sung gần 55.000 km mạng lưới đường cao tốc quốc gia, tăng 60% về chiều dài tổng thể, trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2023.

Trong những năm gần đây, Ấn Độ đã xây dựng một loạt nền tảng công nghệ - được gọi là cơ sở hạ tầng công cộng kỹ thuật số nhằm thay đổi cuộc sống và hoạt động kinh doanh. Thủ tướng Narendra Modi cho biết, nhờ cơ sở hạ tầng công cộng kỹ thuật số, Ấn Độ đã đạt được các mục tiêu về tài chính toàn diện chỉ trong 6 năm, điều mà lẽ ra phải mất ít nhất 47 năm.

Thị trường chứng khoán tại Ấn Độ cũng rất phát triển, qua đó cung cấp kịp thời vốn cho tăng trưởng. Giá trị của các công ty niêm yết trên các sàn giao dịch của Ấn Độ đã vượt 4.000 tỷ USD vào cuối năm 2023. Ấn Độ có hai sàn giao dịch lớn là Sàn giao dịch chứng khoán quốc gia Ấn Độ (NSE) và BSE - thị trường chứng khoán lâu đời nhất châu Á, còn được gọi là Sàn giao dịch chứng khoán Bombay - trong đó NSE đã vượt qua cả Sàn giao dịch chứng khoán Thâm Quyến và Sàn giao dịch Hong Kong (Trung Quốc) để trở thành thị trường chứng khoán lớn thứ 6 thế giới.

Nhiều thách thức cần vượt qua

Hiện Chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi đang cố gắng nắm bắt xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng đang diễn ra trên toàn cầu khi nhiều công ty đa quốc gia muốn đa dạng hóa hoạt động của họ ra khỏi Trung Quốc, nơi họ phải đối mặt với những trở ngại từ thời đại dịch Covid-19 và bị đe dọa bởi căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc. Ấn Độ đã triển khai chương trình khuyến khích liên kết sản xuất trị giá 26 tỷ USD để thu hút các công ty thành lập sản xuất trong 14 lĩnh vực, từ điện tử và ô tô đến dược phẩm và thiết bị y tế.

Hiện một số công ty lớn nhất thế giới, bao gồm cả nhà cung cấp Foxconn của Apple, đã mở rộng hoạt động đáng kể ở Ấn Độ. Tỷ phú Elon Musk dự kiến sẽ sớm công bố khoản đầu tư lớn vào Ấn Độ, trong đó nhà sản xuất ô tô điện lớn nhất thế giới này được cho là đang tìm địa điểm thích hợp cho nhà máy châu Á đầu tiên bên ngoài Trung Quốc.

Đó là những cơ sở để Thủ tướng Narendra Modi tin tưởng, Ấn Độ sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới trong nhiệm kỳ thứ 3 liên tiếp của Chính phủ do đảng BJP của ông làm nòng cốt lãnh đạo. Ông khẳng định: “Chắc chắn rằng Ấn Độ sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới trong nhiệm kỳ thứ 3 của chúng tôi… Tôi luôn nói rằng đây là thời điểm thích hợp. Ấn Độ đang ở trên Mặt Trăng và đang di chuyển nhanh chóng. Ngày nay, nền kinh tế của đất nước đang mở rộng nhanh chóng”.

Thủ tướng Narendra Modi được kỳ vọng sẽ khơi dậy hơn nữa làn sóng khởi nghiệp tại Ấn Độ vốn đã thực sự sôi nổi nhờ các chính sách cải thiện môi trường kinh doanh của Chính phủ trong thời gian qua. Một nhiệm kỳ thứ 3 cho ông Narendra Modi là cơ hội mà từ thời Thủ tướng Jawaharlal Nehru đã không một Chính phủ Ấn Độ nào có để có thể tiếp tục thực thi những chương trình dài hơi cho cải cách nền kinh tế.

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, để phát huy hết tiềm năng kinh tế của Ấn Độ, sẽ cần nhiều hoạt động cải cách hơn nữa. Ấn Độ vẫn có xu hướng áp đặt các hạn chế về thương mại để giải quyết các thách thức về chi phí sinh hoạt, lĩnh vực nông nghiệp vẫn được bảo hộ cao và sản xuất thường ở quy mô nhỏ. Đặc biệt, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động nữ của quốc gia này hiện quá thấp.

Để hiện thực hóa mục tiêu trở thành nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới trong nhiệm kỳ vừa bắt đầu ngày 9-6 của Thủ tướng Narendra Modi, theo S&P Global, Ấn Độ cần phải vượt qua nhiều thách thức, trong đó quan trọng hàng đầu là phát triển cơ sở hạ tầng logistics để biến quốc gia này từ một nền kinh tế dựa nhiều vào dịch vụ chuyển dịch sang nền kinh tế tập trung sản xuất, qua đó đưa Ấn Độ trở thành một trung tâm sản xuất lớn tiếp theo của thế giới.

Bên cạnh đó, Ấn Độ sẽ cần phát triển thêm nguồn nhân lực của mình như nâng cao trình độ của người lao động cũng như tăng cường sự tham gia của lao động nữ vào thị trường lao động. Ấn Độ hiện tại đang có lợi thế từ nguồn lao động trẻ dồi dào và tận dụng tốt lợi thế này sẽ giúp cho nền kinh tế Ấn Độ có những bước chuyển mình đáng kể.

Ngân hàng Morgan Stanley nhận định, việc đầu tư mạnh mẽ vào dây chuyền sản xuất, chuyển đổi năng lượng và cơ sở hạ tầng trong nước sẽ nhanh chóng giúp Ấn Độ hiện thực hóa mục tiêu trở thành nền kinh tế thứ 3 thế giới.