Thêm cơ chế chia sẻ rủi ro, tăng trách nhiệm đơn vị sử dụng vốn và ngân hàng cho vay lại
Thêm cơ chế chia sẻ rủi ro, tăng trách nhiệm đơn vị sử dụng vốn và ngân hàng cho vay lại
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng làm rõ nhiều nội dung đại biểu quan tâm.
Thống nhất với hệ thống pháp luật liên quan
Thảo luận tại phiên họp sáng 18/11 về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, các đại biểu Quốc hội đều đánh giá cao về các báo cáo của Chính phủ cũng như báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội liên quan đến dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công.
Một số đại biểu đề nghị rà soát, hoàn thiện đảm bảo tính thống nhất của dự án Luật với hệ thống pháp luật có liên quan. Làm rõ vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, trong quá trình xây dựng dự thảo Luật, về quy trình đàm phán, ký, điều chỉnh, sửa đổi đối với vốn vay ODA, vay ưu đãi, Bộ Tài chính đã rà soát, phối hợp với Bộ Ngoại giao, đảm bảo các quy định đưa vào dự thảo là thống nhất.
Dự thảo Luật tập trung vào các quy định về thẩm quyền đàm phán, ký kết và phê chuẩn, theo đó cắt giảm nhiều bước thủ tục hành chính trung gian và phân quyền mạnh mẽ. Tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo Luật chỉ quy định một số trường hợp đặc thù của điều ước quốc tế về vay nợ, các trường hợp khác đã quy định tại Luật Điều ước quốc tế sẽ không nhắc lại tại dự thảo Luật này. Đồng thời, đưa quy trình, hồ sơ đàm phán, ký, sửa đổi... vào các nghị định hướng dẫn của Chính phủ.
Đối với Luật Các tổ chức tín dụng, việc bổ sung quy định khoản cho vay lại của ngân hàng thương mại chịu rủi ro tín dụng không tính vào tổng mức dư nợ cấp tín dụng đối với một khách hàng và người có liên quan của khách hàng tại dự thảo Luật sửa đổi hiện nay không xung đột với các quy định khác về an toàn vốn. Bộ Tài chính cũng đã trao đổi với Ngân hàng Nhà nước thống nhất với đề xuất này.
Chia sẻ trách nhiệm trả nợ với ngân sách
Thảo luận về dự án Luật, nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đến vấn đề cho vay lại địa phương và đơn vị sự nghiệp công lập. Về nội dung này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thông tin, bên cạnh việc kế thừa các nguyên tắc về cho vay lại địa phương và đơn vị sự nghiệp công lập ở Luật năm 2017, dự thảo Luật mở thêm nguyên tắc cấp phát cho đơn vị sự nghiệp công lập và địa phương. Theo đó, dự thảo Luật tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thường vụ Quốc hội, giao Chính phủ căn cứ vào mục tiêu điều hành để xác định các nguyên tắc có thể cấp phát từ nguồn vốn vay ODA và vay ưu đãi cho địa phương.
Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, căn cứ Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết số 71-NQ/TW về các chủ trương đột phá trong phát triển giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo mà đơn vị sự nghiệp công lập là một trong các chủ thể trực tiếp, quan trọng thực hiện các nội dung này, dự thảo Luật mở thêm cơ chế cấp phát áp dụng đối với các đơn vị sự nghiệp công lập chưa đảm bảo mức độ tự chủ tài chính. Các dự án khác của đơn vị sự nghiệp công lập vẫn thực hiện theo cơ chế cho vay lại một phần, nhằm không tạo ra sự ỷ lại và chia sẻ trách nhiệm trả nợ với ngân sách.
"Như vậy, với một số địa phương và đơn vị sự nghiệp công lập không tự chủ được, Chính phủ sẽ tính toán để có mức độ hỗ trợ phù hợp. Với những địa phương, đơn vị đã tự chủ thì vẫn triển khai như bình thường để nâng cao trách nhiệm của các đơn vị sử dụng nguồn vốn", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Các đại biểu tại phiên họp.
Trước nhiều ý kiến đại biểu đề nghị quy định rõ trách nhiệm của ngân hàng thương mại cho vay lại, Bộ trưởng cho biết, dự thảo Luật đã bổ sung các ngân hàng thương mại, bên cạnh ngân hàng chính sách theo Luật cũ khi cho vay lại các đơn vị sự nghiệp công lập. Quy định này nhằm bãi bỏ cơ chế độc quyền cho vay lại đơn vị sự nghiệp công lập của Ngân hàng Phát triển Việt Nam và tăng cường cơ chế cạnh tranh lành mạnh khi thẩm định vay lại, đảm bảo uy tín và chuyên nghiệp hơn, giúp hạn chế rủi ro tín dụng cho ngân sách.
Đồng thời, Luật cũng bổ sung cơ chế chia sẻ rủi ro tín dụng giữa Chính phủ và cơ quan cho vay lại khi thực hiện cho vay lại các dự án lớn, dự án thuộc danh mục ưu tiên đầu tư của Nhà nước. Bộ Tài chính dự kiến báo cáo Chính phủ quy định tại Nghị định nguyên tắc ngân hàng thương mại chịu 10%, Chính phủ vẫn chịu phần lớn là 90%, thay vì ngân hàng thương mại không chịu rủi ro như hiện nay. Qua đó, chất lượng thẩm định và hiệu quả quản lý khoản vay được đảm bảo hơn. Nâng cao trách nhiệm của các ngân hàng cho vay lại như ý kiến của các đại biểu.
Về quy định cấp bảo lãnh Chính phủ, đại biểu đề nghị Chính phủ và Bộ Tài chính nghiên cứu kỹ đối tượng, điều kiện cụ thể để bảo lãnh đối với các doanh nghiệp, nhất là quy trình, điều kiện cụ thể để bảo lãnh Chính phủ đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nước được vay vốn ODA, tuy nhiên phải đảm bảo an toàn nợ công. Theo Bộ trưởng, Luật hiện hành không hạn chế về thành phần kinh tế, loại hình doanh nghiệp, hình thức đầu tư hay lĩnh vực đầu tư.
Để đảm bảo tính nhất quán trong quy định, Bộ Tài chính tiếp thu ý kiến của Ủy ban Kinh tế - Tài chính và đề xuất áp dụng quy định đối với doanh nghiệp được cấp bảo lãnh “không bị lỗ trong 03 năm liền kề gần nhất theo báo cáo kiểm toán, trừ trường hợp doanh nghiệp được một trong các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế xếp hạng tín nhiệm ở mức ngang bằng hoặc thấp hơn một bậc so với xếp hạng tín nhiệm quốc gia”. Quy định này vừa bảo đảm tính khả thi, vừa bảo đảm kiểm soát rủi ro tín dụng, bảo đảm an toàn nợ công, tương tự quy định với doanh nghiệp tiếp cận vốn vay lại đã sửa.
