Đề xuất nâng giới hạn trạng thái vàng lên 5%: Tăng nguồn cung, 'hạ nhiệt' giá

Tạo điều kiện cung ứng vàng

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang lấy ý kiến cho dự thảo thông tư thay thế Thông tư 38/2012/TT-NHNN, trong đó đề xuất điều chỉnh giới hạn trạng thái vàng của các tổ chức tín dụng theo hướng tăng trần lên tới 5% vốn tự có đối với một nhóm ngân hàng thương mại nhất định.

Theo quy định hiện hành tại Thông tư 38, trạng thái vàng cuối ngày của các tổ chức tín dụng không được vượt quá 2% so với vốn tự có.

Tuy nhiên, dự thảo mới chia làm hai nhóm đối tượng áp dụng: Đối với tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp phép sản xuất vàng miếng, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu, mức giới hạn trạng thái vàng cuối ngày được nâng lên tối đa 5% so với vốn tự có. Đối với tổ chức tín dụng chỉ được phép kinh doanh mua, bán vàng miếng, mức trần vẫn giữ nguyên ở mức 2%.

Trạng thái vàng được hiểu là số dư vàng phát sinh từ các hoạt động như sản xuất, mua bán, xuất nhập khẩu vàng miếng và vàng nguyên liệu, được quy đổi sang VND theo giá vàng và tỷ giá thực tế tại thời điểm cuối ngày báo cáo.

Ngân hàng Nhà nước lý giải, việc nâng giới hạn trạng thái vàng là nhằm phù hợp với phạm vi hoạt động mở rộng của các tổ chức tín dụng được cấp phép toàn diện trong lĩnh vực vàng.

Dự thảo dẫn chiếu từ Nghị định 232/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 24/2012, cho phép Ngân hàng Nhà nước xét cấp phép cho các ngân hàng thương mại đủ điều kiện để tham gia sâu hơn vào thị trường vàng, bao gồm cả sản xuất và xuất nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu.

Theo Ngân hàng Nhà nước, hiện có 8 ngân hàng thương mại đủ điều kiện vốn theo Điều 11a Nghị định 24 là: Vietcombank (VCB), VietinBank (CTG), BIDV, Agribank, Techcombank (TCB), MBBank, VPBank và ACB. Giả định toàn bộ các ngân hàng này đều được cấp phép đầy đủ, thì với mức giới hạn 5% vốn tự có, tổng trạng thái vàng được phép duy trì có thể lên tới khoảng 20 tấn vàng - tương đương 2,56 tỷ USD theo giá quốc tế ngày 6/11/2025.

Ngân hàng Nhà nước cho rằng, việc nâng giới hạn này sẽ tạo điều kiện để các ngân hàng được cấp phép có khả năng cung ứng lượng vàng đáng kể ra thị trường trong bối cảnh giá vàng thế giới đang ở mức cao, góp phần thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế. Đồng thời, việc duy trì giới hạn ở mức 5% vẫn nằm trong ngưỡng an toàn, phù hợp với năng lực tài chính của các ngân hàng được chọn lọc cấp phép.

Tuy nhiên, Ngân hàng Nhà nước cũng nhấn mạnh việc thực hiện quyền duy trì trạng thái vàng đến 5% không mang tính tự động. Các ngân hàng phải được cấp hạn mức cụ thể bởi Ngân hàng Nhà nước sau khi đáp ứng các điều kiện pháp lý và kỹ thuật.

Mặt khác, dự thảo cũng quy định rõ rằng các tổ chức tín dụng không được duy trì trạng thái vàng âm và phải báo cáo trạng thái vàng hàng ngày trước 14 giờ về Ngân hàng Nhà nước, đồng thời cập nhật các chỉ tiêu như số dư, giá trị, giá quy đổi trạng thái, vốn tự có và tỷ lệ trạng thái vàng.

Xây dựng thị trường bền vững

Nhiều chuyên gia cho rằng, dự thảo hướng đến mở ra quy định cho các ngân hàng thương mại tham gia rộng hơn nhưng phải tuân thủ theo các chế độ kiểm soát, báo cáo, giới hạn cụ thể trên thị trường vàng, sau khi Nghị định 232 xóa bỏ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng thương hiệu quốc gia.

Đồng thời, việc giới hạn trạng thái vàng của các ngân hàng tham gia kinh doanh nghiệp vụ vàng và thiết lập chế độ báo cáo cụ thể là để giúp chính các ngân hàng có “khung” kiểm soát rủi ro cho tổ chức.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước có thể giám sát luồng giao dịch, lượng vàng tồn và luân chuyển trong hệ thống. Qua đó, cơ quan quản lý cũng chủ động điều tiết cung - cầu vàng, phối hợp chính sách vàng - ngoại hối - tiền tệ hiệu quả hơn.

Chia sẻ với báo chí, ông Nguyễn Quang Huy, CEO Khoa Tài chính - Ngân hàng Đại học Nguyễn Trãi đánh giá, đây là bước đi chiến lược giúp thị trường vàng minh bạch, ổn định.

“Đề xuất nới giới hạn trạng thái vàng lên 5% vốn tự có và mở rộng quyền hoạt động vàng cho một số ngân hàng thương mại là bước điều chỉnh mang tính chiến lược, hướng đến thị trường vàng minh bạch, ổn định và hài hòa hơn với hệ thống tài chính tiền tệ quốc gia. Đây không chỉ là thay đổi về kỹ thuật quản lý, mà còn là định hướng xây dựng cấu trúc thị trường bền vững trong dài hạn”, vị chuyên gia chia sẻ.

Ông Nguyễn Quang Huy cũng cho biết thêm, khi các ngân hàng có năng lực được phép sản xuất, nhập khẩu và phân phối vàng, thị trường hình thành một “kho” cung chính quy, giúp giảm tình trạng phụ thuộc vào nguồn cung hạn chế. Giới hạn trạng thái vàng 5% tạo dư địa cho ngân hàng chủ động cân đối tồn kho, đáp ứng cầu thị trường và góp phần thu hẹp chênh lệch giữa giá trong nước và quốc tế. Đây là bước đi thận trọng nhưng cần thiết để tăng khả năng điều tiết thị trường.

Hiện tại, dù giá vàng đang trong trạng thái không tìm đến các kỷ lục và vẫn ở trong dần phục hồi sau điều chỉnh, chuyên gia Nguyễn Thế Minh (Yuanta Việt Nam), vẫn cho rằng, việc dòng vốn tìm đến vàng như một kênh tích sản an toàn khiến giá vàng SJC trong nước sẽ tiếp tục neo cao.

Ông Minh dự báo giá vàng từ nay đến Tết 2026 có thể dao động trong khoảng 125 - 135 triệu đồng/lượng đối với vàng SJC. Nếu kịch bản lạc quan nhất của giá vàng thế giới xảy ra (chạm mốc 4.000 USD/ounce), giá vàng SJC hoàn toàn có thể chinh phục các đỉnh cao mới, thậm chí cán mốc 140 - 150 triệu đồng/lượng.

Đối với vàng nhẫn, dù có mức giá sát hơn với thế giới, xu hướng tăng vẫn là chủ đạo, phản ánh đúng đà tăng của thị trường toàn cầu và nhu cầu tích trữ của người dân.