Chênh lệch giá vàng: Ai hưởng lợi? Ai chịu thiệt?

Tăng cường thanh tra, kiểm tra thị trường vàng. Ảnh: QLTT

Nhà đầu tư mới đối diện nhiều rủi ro

Sáng 19/9, giá vàng miếng SJC trên thị trường trong nước được niêm yết ở mức 130,00 – 132,00 triệu đồng/lượng (mua vào – bán ra), giảm 300 nghìn đồng so với cùng thời điểm ngày 18/9. Trong phiên giao dịch có thời điểm giá bán vàng miếng SJC lùi xuống 131,7 triệu đồng/lượng, tức giảm tới 500 nghìn đồng/lượng so với đầu giờ sáng hôm qua.

Theo các chuyên gia, nhóm hưởng lợi rõ nhất từ tình trạng chênh lệch giá vàng hiện nay là các doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng, nhà bán lẻ, cũng như những người dân nắm giữ vàng tích trữ từ trước. Khi giá bán ra trong nước cao hơn nhiều so với giá quốc tế, doanh nghiệp có sẵn vàng trong kho sẽ thu được biên lợi nhuận đáng kể. Một số đơn vị thậm chí có thể tận dụng tình trạng “găm hàng”, chờ giá lên để bán ra, tối đa hóa lợi nhuận. Người dân mua vàng từ sớm, ở thời điểm giá còn thấp, cũng được hưởng lợi khi tài sản nắm giữ tăng giá trị.

Ở chiều ngược lại, những người mới tham gia thị trường vàng hoặc mua vàng trong giai đoạn giá cao sẽ chịu rủi ro lớn. Với mức giá nội địa cao hơn thế giới tới hàng chục triệu đồng/lượng, chi phí đầu tư ban đầu bị đẩy lên đáng kể. Nếu giá điều chỉnh mạnh, nguy cơ thua lỗ là rất rõ ràng. Không chỉ nhà đầu tư cá nhân, các doanh nghiệp sản xuất và chế tác vàng trang sức cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Giá nguyên liệu đầu vào tăng khiến giá thành sản phẩm bị đội lên, làm giảm sức cạnh tranh và nhu cầu tiêu dùng. Ngoài ra, người dân muốn chuyển đổi tài sản từ VND sang vàng để phòng ngừa rủi ro lạm phát cũng gặp bất lợi khi phải mua vào ở mức quá cao. Các đơn vị có hoạt động liên quan tới nhập khẩu vàng hoặc gắn với thị trường quốc tế càng thêm rủi ro khi biên chênh lệch duy trì bất thường.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra thị trường vàng

Trước thực trạng này, các cơ quan quản lý đã có những động thái quyết liệt nhằm lập lại trật tự thị trường vàng.

Mới đây, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có báo cáo về thanh tra, kiểm tra thị trường vàng. Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh một số khu vực chủ trì phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố, cơ quan Công an, cơ quan Thuế trên địa bàn để tiến hành thanh tra, kiểm tra đột xuất việc chấp hành các quy định về hoạt động kinh doanh vàng, chế độ kế toán, thuế, lập và sử dụng hóa đơn chứng từ; các quy định về phòng, chống rửa tiền của các doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng miếng, vàng trang sức mỹ nghệ trên địa bàn.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng đã có văn bản đề nghị Bộ Công an, Bộ Tài chính, UBND một số tỉnh, thành phố phối hợp tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng, các chủ thể khác tham gia thị trường trong việc chấp hành các quy định về hoạt động kinh doanh vàng, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm quy định, gây bất ổn thị trường.

Ngân hàng Nhà nước cũng đề nghị cơ quan Công an, cơ quan Thuế các tỉnh, thành phố cử nhân sự tham gia các đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành đột xuất sẽ được Ngân hàng Nhà nước chi nhánh khu vực triển khai trong thời gian tới.

Về quản lý thị trường vàng, Ngân hàng Nhà nước sẽ khẩn trương ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định số 232/2025/NĐ-CP, trong đó hướng dẫn cụ thể hồ sơ đăng ký của các doanh nghiệp, ngân hàng thương mại để thực hiện thủ tục cấp phép nhập khẩu vàng, sản xuất vàng miếng.

Về thanh tra, kiểm tra, Ngân hàng Nhà nước sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ, chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan trong công tác thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng trên địa bàn.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đề nghị tập trung chống buôn lậu đối với mặt hàng vàng, ngăn chặn tình trạng nhập khẩu vàng lậu; tiến hành thanh tra hoạt động kinh doanh vàng; mở ngay trang thông tin điện tử về giá vàng để minh bạch giá vàng; nghiên cứu để thành lập sàn vàng; ban hành thông tư hướng dẫn Nghị định 232/2025/NĐ-CP… Bộ Tài chính tăng cường quản lý hóa đơn mua bán vàng; nghiên cứu vấn đề thuế đối với hoạt động mua bán, vàng, chống đầu cơ vàng.

Việc cơ quan quản lý Nhà nước đồng loạt vào cuộc cho thấy quyết tâm bình ổn thị trường, chống đầu cơ, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân. Bởi chỉ khi thị trường vàng được minh bạch, quản lý chặt chẽ và vận hành theo cơ chế thị trường lành mạnh, mới có thể hạn chế tình trạng “sốt ảo” và hướng dòng vốn nhàn rỗi trong dân vào những kênh đầu tư hiệu quả hơn cho nền kinh tế.