Bộ Tài chính làm rõ thẩm quyền xử lý nhà, đất dôi dư sau khi chuyển giao về cấp xã

Pháp luật hiện hành đã quy định đầy đủ các hình thức xử lý đối với nhà, đất dôi dư sau khi chuyển giao về địa phương quản lý.

Bộ Tài chính vừa có văn bản trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Cao Bằng liên quan đến việc xử lý các cơ sở nhà, đất dôi dư sau khi chuyển giao về cấp xã quản lý. Theo đó, cử tri cho biết, điểm c khoản 2 Điều 13 Nghị định số 03/2025/NĐ-CP ngày 01/01/2025 quy định Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định chuyển giao nhà, đất của cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc địa phương quản lý về các cơ quan chức năng của địa phương (cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, tổ chức phát triển quỹ đất, tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương, Ủy ban nhân dân cấp huyện, cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã) quản lý, xử lý. Tuy nhiên, sau khi tiếp nhận nhà, đất, Ủy ban nhân dân cấp xã không thực hiện được việc giao cho đơn vị sự nghiệp công lập thuộc cấp xã để xử lý theo quy định của pháp luật về đất đai, dẫn đến khó khăn, vướng mắc trong quá trình xử lý các cơ sở nhà, đất dôi dư. Cử tri đề nghị Bộ Tài chính phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường để thống nhất các quy định liên quan, tạo cơ sở cho địa phương triển khai thực hiện.

Trả lời vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, theo khoản 1 và khoản 5 Điều 13 Nghị định số 03/2025/NĐ-CP, việc chuyển giao nhà, đất về địa phương quản lý, xử lý được thực hiện trong các trường hợp: Nhà, đất đã được giao, bố trí làm nhà ở không đúng thẩm quyền trước ngày Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực thi hành có khuôn viên độc lập hoặc có thể tách biệt khỏi khuôn viên cơ sở nhà, đất, có lối đi riêng mà cơ quan, tổ chức, đơn vị không còn nhu cầu sử dụng; Nhà, đất không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều 13 Nghị định số 03/2025/NĐ-CP mà cơ quan, tổ chức, đơn vị không còn nhu cầu sử dụng. Sau khi tiếp nhận, cơ quan tiếp nhận nhà, đất có trách nhiệm căn cứ hồ sơ từng trường hợp cụ thể để tham mưu, đề xuất cơ quan có thẩm quyền quyết định phương án xử lý theo quy định.

Bộ Tài chính cũng dẫn quy định tại khoản 7 Điều 13 Nghị định số 03/2025/NĐ-CP, đã được sửa đổi, bổ sung tại điểm b khoản 5 Nghị định số 286/2025/NĐ-CP ngày 03/11/2025. Theo đó, các hình thức xử lý nhà, đất sau khi chuyển giao về địa phương quản lý đã được quy định cụ thể. Trường hợp giao cho tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương quản lý, khai thác thì thực hiện theo quy định về quản lý, sử dụng và khai thác nhà, đất là tài sản công không sử dụng vào mục đích để ở. Trường hợp giao đất, cho thuê đất thì thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật có liên quan.

Đáng chú ý, tại điểm b khoản 16 Điều 1 Nghị định số 286/2025/NĐ-CP, Chính phủ đã sửa đổi, bổ sung quy định về đối tượng áp dụng tại Nghị định số 108/2024/NĐ-CP, trong đó xác định tổ chức có chức năng quản lý, kinh doanh nhà địa phương là tổ chức được Ủy ban nhân dân các cấp giao nhiệm vụ, bao gồm cả đơn vị sự nghiệp cấp xã. Đồng thời, Nghị định số 286/2025/NĐ-CP cũng bổ sung trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp xã và các cơ quan chuyên môn thuộc cấp xã trong việc quản lý, xử lý nhà, đất giao cho tổ chức quản lý, kinh doanh nhà thuộc phạm vi quản lý của mình.

Từ các quy định nêu trên, Bộ Tài chính khẳng định, pháp luật hiện hành đã có đầy đủ cơ sở để xử lý nhà, đất sau khi chuyển giao về Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý. Theo đó, nhà, đất có thể được giao cho đơn vị sự nghiệp công lập cấp xã có chức năng quản lý, khai thác theo Nghị định số 108/2024/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 286/2025/NĐ-CP) hoặc thực hiện giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai.

Việc quyết định phương án và tổ chức thực hiện xử lý nhà, đất sau khi chuyển giao về địa phương quản lý, xử lý thuộc thẩm quyền của chính quyền địa phương theo đúng quy định của pháp luật.