Phát mại tài sản thế chấp: Gia đình không vay nợ lo mất nơi ở duy nhất

Tài sản thế chấp và những người vắng mặt trong bản án

Báo Giáo dục và Thời đại nhận được đơn của bà Lê Minh Thu, Lê Thị Oanh, Lê Thị Hải Yến là các con của ông Lê Văn Nghị (xã Tây Phương, Hà Nội) chủ sở hữu thửa đất số 505, tờ bản đồ số 04, diện tích 197m², được UBND huyện Thạch Thất (cũ) cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ năm 2001 cho ông Lê Văn Nghị.

Năm 2011, do phát sinh việc vay mượn tiền với ông Lê Văn Tiến, ông Lê Văn Nghị và vợ đã ký một hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Ngày 29/03/2011, ông Lê Văn Tiến được Văn phòng đăng ký đất đai – Chi nhánh huyện Thạch Thất xác nhận đăng ký sang tên chủ sử dụng là ông Lê Văn Tiến tại trang 4 của Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số: T 659610, số vào sổ cấp GCN QSDĐ: 00212/QSDĐ/826.QĐ-UB-H ngày 02/10/2001 tại thửa đất số: 505, tờ bản đồ số 04, diện tích: 197 m2 có địa chỉ: xã Dị Nậu, huyện Thạch Thất, TP. Hà Nội (Nay là xã Tây Phương, TP. Hà Nội).

Sau khi sang tên, ông Lê Văn Tiến đã thế chấp thửa đất nêu trên cho Ngân hàng Thương mại TNHH MTV Dầu khí Toàn cầu (GP Bank - Chi nhánh Thăng Long) vào ngày 29/03/2011.

Do vi phạm nghĩa vụ thanh toán hợp đồng tín dụng, GP Bank đã khởi kiện vợ chồng ông Lê Văn Tiến tại Toà án nhân dân (TAND) huyện Thạch Thất (nay là Toà án nhân dân khu vực 10 – Hà Nội) để yêu cầu giải quyết tranh chấp hợp đồng tín dụng giữa hai bên.

Bản án sơ thẩm số: 13/2019/DS-ST ngày 24/6/2019 của TAND huyện Thạch Thất (nay là Toà án nhân dân khu vực 10 – Hà Nội) tuyên vợ chồng ông Lê Văn Tiến và bà Đỗ Thị Thanh Hương phải trả cho GP Bank tổng số tiền là: 4.246.693.856 VND

Trường hợp, ông Lê Văn Tiến và bà Đỗ Thị Thanh Hương không thanh toán được hoặc thanh toán không đầy đủ cho GP Bank, thì GP Bank có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự phát mại đối với tài sản là Quyền sử dụng đất tại thửa đất số 505, tờ bản đồ số 04, diện tích: 197 m2 có địa chỉ: xã Dị Nậu, huyện Thạch Thất, TP. Hà Nội theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số: T 659610, số vào sổ cấp GCN QSDĐ: 00212/QSDĐ/826.QĐ-UB-H ngày 02/10/2001 và được Văn phòng đăng ký đất đai – Chi nhánh huyện Thạch Thất xác nhận đăng ký biến động vào ngày 29/03/2011 cho chủ sử dụng ông Lê Văn Tiến.

Sau khi bản án có hiệu lực, các người con của ông Lê Văn Nghị cho rằng, bản án và quá trình tố tụng không xem xét đầy đủ quyền lợi của các thành viên hộ gia đình, những người đang trực tiếp sinh sống trên đất, có tài sản gắn liền với đất nhưng không phải là bên vay nợ.

“Trong bản án có đưa một người tên Lê Thị Minh Thư vào tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Tuy nhiên, theo hồ sơ nhân thân, không có ai trong hộ gia đình mang tên này. Người có quyền lợi thực sự là bà Lê Minh Thu, con gái ông Lê Văn Nghị, sinh năm 1998. Việc ghi sai tên, theo gia đình, có thể dẫn tới hệ quả nghiêm trọng, bỏ sót người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong việc thi hành án.

Ngoài ra, trong bản án sơ thẩm cũng không đưa 2 người con khác của ông Lê Văn Nghị là chị Lê Thị Oanh sinh năm 1991 và chị Lê Thị Hải Yến sinh năm 1995 là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến tài sản này", trích từ nội dung đơn.

Kiến nghị tái thẩm và nỗi lo mất nhà của người không vay nợ

Theo nội dung đơn, thời điểm ông Lê Văn Nghị và vợ ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho ông Lê Văn Tiến là hợp đồng giả cách, nhằm bảo đảm khoản vay, không phải chuyển nhượng thực sự.

Việc ký kết chỉ có chữ ký của bố mẹ, không có chữ ký của các thành viên khác trong hộ gia đình, dù tại thời điểm đó đã có người đủ 18 tuổi (có năng lực hành vi dân sự đầy đủ để tự mình xác lập, thực hiện quyền và nghĩa vụ dân sự). Thực tế, ở thời điểm đó toàn bộ gia đình vẫn sinh sống tại thửa đất này, không hề bàn giao đất cho bên nhận chuyển nhượng .

“Hiện nay, ngôi nhà 4 gian mái ngói và công trình phụ bê tông cốt thép trên đất chưa từng được chuyển nhượng hay thế chấp, không được ghi nhận là tài sản của ông Tiến trong bất kỳ hợp đồng nào, cũng không được thẩm định trong quá trình xét xử.

Trong quá trình giải quyết vụ án, TAND huyện Thạch Thất (nay là Toà án nhân dân khu vực 10 – Hà Nội) không tiến hành thẩm định tài sản trên đất để xem xét gồm những gì, của ai.

Vì vậy, tại Bản án số:13/2019/DS-ST ngày 24/06/2019 của TAND huyện Thạch Thất (nay là Toà án nhân dân khu vực 10 – Hà Nội) cũng không đề cập, giải quyết tài sản gắn liền với Quyền sử dụng đất tại thửa đất số: 505 thế chấp nêu trên có bao gồm tài sản gắn liền với đất gồm: ngôi nhà: 4 gian mái ngói và 1 gian công trình phụ được làm bằng bê tông cốt thép của hộ gia đình ông Lê Văn Nghị (Những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc thi hành án)", trích từ nội dung đơn.

Gia đình ông Nghị cho biết, họ không phủ nhận nghĩa vụ tài chính của ông Lê Văn Tiến với ngân hàng, nhưng việc xử lý tài sản phải đúng chủ thể, đúng phạm vi thế chấp, không thể “đánh đồng” quyền sử dụng đất với toàn bộ nhà cửa của những người khác.

Liên quan đến sự việc, gia đình ông Lê Văn Nghị đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị tới Phòng Thi hành án dân sự khu vực 10 – Hà Nội và Thi hành án dân sự TP Hà Nội, đề nghị làm rõ sai sót về nhân thân người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong bản án; Kiến nghị TAND có thẩm quyền xem xét tái thẩm bản án do bỏ sót người tham gia tố tụng và chưa làm rõ quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất; Tạm hoãn thi hành án trong thời gian chờ giải thích bản án và xem xét tái thẩm.

Tuy nhiên, các kiến nghị này không được chấp hành viên xem xét giải quyết, trong khi quyết định cưỡng chế vẫn được ban hành. Gia đình ông Lê Văn Nghị cho rằng, điều này đẩy họ vào tình thế đặc biệt khó khăn, đứng trước nguy cơ mất nơi ở duy nhất, dù không phải bên vay nợ và không trực tiếp tham gia giao dịch tín dụng.