"Ban chỉ đạo mình có hết, sao để hàng giả, hàng nhái diễn ra số lượng lớn như vậy?"

Thực trạng nhức nhối về hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng được nhiều đại biểu Quốc hội đề cập trong phiên thảo luận tổ sáng 23/5 về tình hình kinh tế - xã hội.

“Người dân rất hoang mang không biết ăn gì, uống gì”

Điểm lại nhiều kết quả kinh tế - xã hội trong 4 tháng đầu năm qua, theo Chủ tịch Quốc hội, thu ngân sách đã đạt 944.100 tỷ, đạt 50% kế hoạch, tăng 26,3% so với cùng kỳ. 

Nhưng ông lưu ý, không được chủ quan trong 6 tháng cuối năm khi căng thẳng thương mại gia tăng giữa các nền kinh tế lớn tiềm ẩn các rủi ro xuất khẩu, thu hút đầu tư nước ngoài. 

Giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu, tiến độ rất chậm; sức mua phục hồi chậm ở một số lĩnh vực, phản ánh cầu tiêu dùng trong nước chưa thực sự mạnh mẽ.

Chủ tịch Quốc hội cho hay, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các ngành đã phát động phong trào “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”. Tuy nhiên, theo ông, muốn dùng hàng Việt Nam thì hàng phải chất lượng. 

“Mấy tuần qua, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng bị bắt với số lượng khủng. Các ban chỉ đạo mình có hết, từ Trung ương tới địa phương, tại sao lại để hàng giả, hàng nhái diễn ra với số lượng lớn như vậy? Cái này phải kiểm điểm nghiêm túc”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Theo Chủ tịch Quốc hội, trách nhiệm chính là ở địa phương. Ông quán triệt, phải tăng cường quản lý hơn nữa, các cơ quan chức năng vào cuộc ngăn chặn, xử lý hàng gian, hàng giả, hàng nhái quyết liệt hơn nữa để người dân tin tưởng. 

“Bây giờ báo đài đưa tin, người dân rất hoang mang không biết ăn gì, uống gì”, Chủ tịch Quốc hội nói và nêu rõ, phải có giải pháp với hàng giả, hàng nhái thì mới khuyến khích người Việt Nam dùng hàng Việt Nam.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Lắk cho biết, gần đây dư luận rất quan tâm vấn đề gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng.

Ghi nhận Chính phủ đã quyết liệt, nhanh chóng mở đợt cao điểm tấn công hàng giả, song bà Nguyệt chia sẻ lo lắng khi xu hướng hàng giả ngày cảng gia tăng và len lỏi khắp nơi, từ chợ truyền thống, sàn thương mại điện tử đến các nền tảng xã hội.

“Chúng ta đã có Ban Chỉ đạo 389 được thành lập từ Trung ương đến địa phương với cơ cấu bộ ngành đầy đủ để phòng chống hàng giả, nhưng tình trạng này vẫn xảy ra, diễn biến phức tạp”, bà Nguyệt nói và nhắc đến nhiều vụ hàng giả quy mô khủng gây tổn hại đến người tiêu dùng vừa bị cơ quan chức năng triệt phá.

Quản lý thế nào mà cả chợ Ninh Hiệp bán hàng giả, hàng nhái

Một điều khiến bà Nguyệt băn khoăn nữa, đó là việc không rõ trách nhiệm của các bộ, ngành nên không rõ ai là người phải chịu trách nhiệm trong vấn đề này, trong khi người dân vẫn phải chịu thiệt thòi vì không thể phân biệt đâu là hàng giả, hàng kém chất lượng.

Chung mối quan tâm, đại biểu Thái Thu Xương (đoàn Hậu Giang) nhắc đến trường hợp chợ Ninh Hiệp ở Gia Lâm (Hà Nội), cả chợ bán hàng giả, hàng nhái và khi có đoàn kiểm tra thì cả chợ đóng cửa.

“Vậy vai trò quản lý thị trường thế nào mà cả chợ bán công khai như thế?”, nữ đại biểu đặt vấn đề và cho rằng các cơ quan chức năng, cơ quan quản lý Nhà nước ở địa phương phải tăng cường kiểm tra, vì người dân làm sao biết được đâu là hàng giả, hàng kém chất lượng.

Đề cập đến tình trạng hàng giả, hàng nhái tràn lan trên các nền tảng thương mại điện tử hiện nay, theo đại biểu Trần Quốc Tuấn (Trà Vinh), gây thiệt hại lớn cho các cơ sở sản xuất kinh doanh chân chính và ảnh hưởng đến sức khoẻ, quyền lợi người tiêu dùng, làm suy giảm niềm tin đối với môi trường kinh doanh số. 

“Có nhiều doanh nghiệp bức xúc kêu rằng họ liên tục bị làm giả thương hiệu và sản phẩm trên sàn thương mại điện tử như Shopee, Tiktok Shop. Thậm chí, có tình trạng gian thương lợi dụng khuyến mãi để tiêu thụ hàng kém chất lượng”, ông Tuấn nêu thực tế.

Theo ông Tuấn, nếu không siết chặt quản lý, môi trường thương mại điện tử sẽ mất dần tính minh bạch, bền vững và sẽ ảnh hưởng rất lớn đến ngành sản xuất trong nước.

Từ những bất cập đã nêu, ông Tuấn kiến nghị Chính phủ chỉ đạo ban hành quy định với các nội dung chặt chẽ hơn theo hướng “bắt buộc các sàn thương mại điện tử phải xác thực danh tính người bán” bằng mã số thuế, căn cước công dân và chịu trách nhiệm liên đới nếu để hàng giả tồn tại.

Ông cũng đề xuất có hình thức xử lý mức phạt cao đối với các sàn thương mại điện tử cố tình cho tồn tại các gian hàng có hàng hoá vi phạm.

Vị đại biểu gợi mở có thể triển khai quy định “ứng dụng AI để phát hiện dấu hiệu bất thường” về giá, hình ảnh, mô tả sản phẩm; áp dụng mã QR truy xuất nguồn gốc trên toàn hệ thống, nhất là với sản phẩm thực phẩm, thực phẩm chức năng, hàng tiêu dùng nhanh.

Đặc biệt, ông Tuấn đề nghị Chính phủ thí điểm bộ cơ chế kiểm soát hàng giả online tại 3 ngành hàng trọng điểm gồm: mỹ phẩm, thời trang, thực phẩm chức năng, áp dụng trên các sàn thương mại điện tử lớn (Tiki, Shopee, Tiktok Shop...).

“Việt Nam có tiềm năng lớn trong thương mại điện tử, nhưng nếu chúng ta không kiểm soát tốt mặt trái, đặc biệt là nạn hàng giả, chính hệ sinh thái số và niềm tin thị trường sẽ bị bào mòn”, ông Trần Quốc Tuấn nêu quan điểm.