Tạo sinh kế bền vững – Nền tảng cho công cuộc giảm nghèo lâu dài

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều trên cả nước đã giảm xuống còn 1,93%, đạt tốc độ giảm trung bình khoảng 1,03% mỗi năm. Kết quả này không chỉ vượt qua nhiều chỉ tiêu đề ra trong giai đoạn 2021–2025, mà còn khẳng định hiệu quả của việc lồng ghép các chương trình giảm nghèo với chính sách phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Tại các vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo có điều kiện khó khăn, 35,2% số xã đã thoát khỏi diện đặc biệt khó khăn, vượt so với mục tiêu 30%. Trong khi đó, tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 16 tuổi đã giảm xuống còn 25,42%, tốt hơn đáng kể so với mục tiêu kiểm soát ở mức dưới 34%. Đặc biệt, chương trình đã giúp kết nối việc làm thành công cho hơn 134.000 người thuộc hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo - vượt xa so với chỉ tiêu 100.000 người.

Một điểm sáng nổi bật là hơn 10.500 mô hình sinh kế đã được triển khai trên phạm vi cả nước, cao gấp mười lần so với kế hoạch ban đầu. Các mô hình này tập trung vào việc hỗ trợ người dân tổ chức sản xuất, chăn nuôi, trồng trọt phù hợp với đặc điểm vùng miền, đi kèm tập huấn kỹ thuật và hỗ trợ giống, vật tư. Những hộ tham gia chương trình được theo dõi, hướng dẫn xuyên suốt, từ khâu khởi sự đến tiêu thụ sản phẩm.

Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền chính sách, phổ biến thông tin và nâng cao nhận thức cộng đồng cũng được đẩy mạnh. Người dân ở các vùng sâu, vùng xa từng bước thay đổi tư duy “trông chờ, ỷ lại” sang tự lực phát triển. Ở nhiều địa phương, chính quyền còn là cầu nối, kết nối các mô hình sinh kế với doanh nghiệp, hợp tác xã để mở rộng thị trường đầu ra cho sản phẩm.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng cho biết, kết quả đạt được thời gian qua là nhờ việc triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, lấy người dân làm trung tâm. “Giảm nghèo không chỉ là xóa đói mà còn là trao cơ hội - cơ hội học nghề, cơ hội việc làm, cơ hội phát triển và cơ hội tự khẳng định bản thân,” Thứ trưởng nhấn mạnh.

Đánh giá về định hướng giai đoạn tiếp theo 2026–2030, Phó Chánh Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo Nguyễn Lê Bình cho rằng các chương trình cần tiếp tục đi vào chiều sâu, nâng cao năng lực nội tại cho người dân, đồng thời tăng cường liên kết giữa chính sách và thị trường. Theo ông Nguyễn Lê Bình: “Người dân chỉ thực sự thoát nghèo khi họ hạnh phúc, khi họ thấy mình là một phần có giá trị của cộng đồng phát triển.”

Tại các địa phương như Cà Mau, Điện Biên... nổi lên nhiều câu chuyện thành công cho thấy hiệu quả thực chất của cách làm mới. Những người từng là hộ nghèo giờ đã trở thành chủ trang trại, thành viên hợp tác xã, thậm chí tạo việc làm cho những người khác. Một chuỗi giá trị khép kín đang dần hình thành từ chính các mô hình sinh kế giản dị ấy.

Thành công của công tác giảm nghèo hiện nay là minh chứng rõ nét cho sự thay đổi tư duy trong hoạch định chính sách - từ hỗ trợ trực tiếp sang kiến tạo năng lực. Khi người dân có “cần câu”, họ không chỉ tự nuôi sống bản thân mà còn góp phần nuôi dưỡng sự phát triển lâu dài, công bằng và bền vững cho cộng đồng.