Ủy ban châu Âu công bố học thuyết an ninh kinh tế mới

Cờ của Liên minh châu Âu (EU). Ảnh: Tân Hoa xã

Ngày 2/12, Ủy ban châu Âu (EC) cho biết, sẽ công bố một học thuyết an ninh kinh tế mới, được thiết kế để dự đoán các mối đe dọa thương mại và áp dụng cách tiếp cận chiến lược hơn đối với các công cụ thương mại hiện có của EU, góp phần củng cố khả năng bảo vệ thị trường của khối trước những rủi ro ngày càng tăng từ nước ngoài.

Trong khi ba trụ cột của chiến lược an ninh kinh tế được EU công bố hồi tháng 6/2023 là “thúc đẩy, bảo vệ, hợp tác” (promote, protect, partner), trụ cột của học thuyết mới - hướng tới “bảo vệ và hợp tác” (protect and partner).

Bên cạnh những rủi ro tiềm ẩn đã được đề cập trong các lĩnh vực công nghệ nhạy cảm như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ lượng tử và công nghệ sinh học, học thuyết an ninh kinh tế mới sẽ dự báo thêm các nguy cơ rủi ro.

Học thuyết mới cũng làm rõ cách thức tốt nhất để ứng phó với các mối đe dọa kinh tế bằng cách sử dụng hiệu quả và kịp thời kho công cụ phòng vệ thương mại hiện có của EU - điều vốn được quy định trong luật của EU.

Trên thực tế, EU sở hữu một loạt công cụ phòng vệ thương mại, từ kiểm tra đầu tư, trợ cấp nước ngoài đến thuế chống bán phá giá.

Ngoài ra, EU có thể kích hoạt Công cụ Chống Cưỡng ép (ACI) để đối phó với hành vi áp bức kinh tế từ các quốc gia khác. Tuy nhiên, hiện các quốc gia thành viên EU vẫn tranh luận gay gắt về khả năng kích hoạt ACI nhằm đối phó với các chính sách của Trung Quốc và Mỹ.

Trong bối cảnh Trung Quốc và các cường quốc thương mại lớn vẫn ưu tiên các công ty của chính họ trong mua sắm công, EU dự kiến vạch ra lộ trình hỗ trợ các doanh nghiệp châu Âu.

Các doanh nghiệp trong khối sẽ được tham gia và kết nối chặt chẽ cùng học thuyết mới nhằm chung tay chuẩn bị và ứng phó cho các tình huống rủi ro tiềm ẩn.

Ngoài ra, Ủy ban châu Âu sẽ mở rộng mạng lưới của mình trên khắp các quốc gia thành viên để bảo đảm gắn kết, quy tụ và khai thác toàn bộ tiềm năng khối trong việc bảo vệ thị trường chung.

Học thuyết mới sẽ đề cao và chú trọng khả năng hợp tác với các quốc gia cùng chí hướng chủ động thay vì phản ứng, trong đó có các nước thuộc Nhóm các nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới (G7), nhằm đánh giá các rủi ro trong bối cảnh thương mại toàn cầu mới.

Học thuyết an ninh kinh tế mới được ra đời trong bối cảnh mối quan hệ giữa EU và Trung Quốc căng thẳng suốt nhiều tháng qua, đặc biệt khi Trung Quốc hạn chế xuất khẩu đất hiếm và chip - 2 thành phần vốn đóng vai trò quan trọng đối với một số ngành công nghiệp chiến lược của EU.

Bên cạnh đó, sự thay đổi mạnh mẽ trong chính sách thương mại của Mỹ - đồng minh thân cận nhất của EU - với cách tiếp cận theo chủ nghĩa dân tộc, bảo hộ đã đặt khối dưới áp lực lớn, dẫn đến việc ký kết thỏa thuận thương mại được đánh giá là mất cân bằng giữa EU và Mỹ hồi tháng 7/2025.

Theo kế hoạch, Ủy ban châu Âu sẽ chính thức công bố học thuyết trên trong ngày 3/12.