Tổng Bí thư: Vượt qua tâm lý vùng miền để hướng tới “đất nước là quê hương”

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 11 khóa XIII sáng 16/4, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh cả nước đang cùng lúc phải triển khai một khối lượng công việc rất lớn, phạm vi rộng, thời gian ngắn và chất lượng cao, thậm chí nhiều việc chưa có tiền lệ.

Không được quyền anh, quyền tôi, địa phương này, địa phương kia

Dành thời gian quán triệt 3 yêu cầu, Tổng Bí thư nhấn mạnh trước hết phải xác định quyết tâm chính trị cao nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 11, xác định đây là một "cuộc cách mạng" về sắp xếp bộ máy tổ chức, sắp xếp đơn vị hành chính và cải cách, đổi mới để phát triển đất nước.

“Các cơ quan phải triển khai quyết liệt các công việc trên tinh thần đúng vai, thuộc bài, phối hợp đồng bộ, nhịp nhàng, chặt chẽ từ Trung ương đến địa phương và giữa các địa phương với nhau, không được có tư tưởng quyền anh, quyền tôi, địa phương này, địa phương kia”, Tổng Bí thư nói rõ, tất cả vì lợi ích chung của đất nước, vì Nhân dân.

Yêu cầu thứ hai được Tổng Bí thư nhắc đến là triển khai các công việc trên tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng”, nhưng phải thận trọng, chắc chắn, bài bản, không nóng vội, chủ quan.

Tổng Bí thư cũng lưu ý cần có thứ tự ưu tiên, làm việc nào chắc việc đó, không làm tắt, làm ẩu, làm qua loa, đại khái.

Đặc biệt, Tổng Bí thư yêu cầu các công việc phải hoàn thành đúng tiến độ thời gian, nhất là các mốc thời gian quan trọng như: Trước 30/6 hoàn thành sửa đổi Hiến pháp và pháp luật có liên quan; bắt đầu kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã mới đi vào hoạt động từ 1/7 theo lộ trình chuyển tiếp và hoàn thành toàn bộ trước 15/8; hoàn thành sáp nhập các tỉnh trước 1/9; hoàn thành Đại hội đảng tại cấp xã trước 31/8, cấp tỉnh trước 31/10.

Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng vào đầu quý I/2026; Bầu cử Đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp vào tháng 3/2026….

Tổng Bí thư khuyến khích các đơn vị hoàn thành sớm công việc với tinh thần "ổn định sớm để phát triển”.

Thứ ba, Tổng Bí thư yêu cầu tăng cường thông tin, tuyên truyền, tạo sự đồng thuận trong xã hội, phát huy đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân, tôn trọng, lắng nghe và lấy ý kiến Nhân dân với những nội dung liên quan đến sửa đổi, bổ sung Hiến pháp, sáp nhập các tỉnh, các xã…

Vượt qua tâm lý vùng miền để hướng tới tầm nhìn rộng lớn hơn

Lưu ý một số vấn đề, Tổng Bí thư đầu tiên nhắc đến việc thực hiện chủ trương sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp. Theo ông, đây là chủ trương xuất phát từ tầm nhìn chiến lược phát triển đất nước lâu dài, ít nhất là trong 100 năm tới.

“Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã thảo luận đánh giá kỹ lưỡng, cân nhắc nhiều mặt để đi đến thống nhất cao về thực hiện chủ trương này với nguyên tắc, tiêu chí sáp nhập tỉnh, xác định tên gọi và địa điểm đặt trung tâm chính trị - hành chính cấp tỉnh sau sắp xếp; các tiêu chí, tiêu chuẩn và định hướng sắp xếp cấp xã”, Tổng Bí thư chia sẻ.

Khi triển khai chủ trương này, theo Tổng Bí thư, sẽ tác động nhất định đến tâm tư, tình cảm của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Nhưng ông cho rằng, đây là điều dễ hiểu bởi mỗi con người Việt Nam đều in sâu trong ký ức những hình ảnh về quê quán, nơi chôn rau cắt rốn của mình.

“Tuy nhiên, trước yêu cầu phát triển mới của đất nước, chúng ta phải thay đổi về tư duy, tầm nhìn; thống nhất về nhận thức, tư tưởng; phải vượt lên chính mình, hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung của đất nước; vượt qua những băn khoăn, lo lắng, tâm lý, thói quen bình thường; vượt qua những tâm lý, tâm trạng vùng miền để hướng tới tư duy, tầm nhìn rộng lớn hơn - đất nước là quê hương”, Tổng Bí thư nói.

Theo Tổng Bí thư, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, sáp nhập tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập xã không chỉ đơn thuần là điều chỉnh tổ chức bộ máy, địa giới hành chính mà còn là vấn đề điều chỉnh không gian kinh tế, điều chỉnh sự phân công, phân cấp, phân bổ nguồn lực cho phát triển.

“Đây cũng là cơ hội để chúng ta sàng lọc, sắp xếp, xây dựng đội ngũ cán bộ thực sự đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới”, Tổng Bí thư nói.

Ông đồng thời quán triệt tinh thần quyết liệt, khẩn trương, "vừa chạy vừa xếp hàng", "không được để gián đoạn công việc", "bộ máy mới phải tốt hơn, hiệu quả hơn bộ máy cũ” và bảo đảm tầm nhìn xa ít nhất 100 năm.

Trong thực hiện mục tiêu giảm khoảng 60-70% số lượng đơn vị hành chính cấp xã, Tổng Bí thư lưu ý khắc phục cả 2 khuynh hướng.

Một là, sáp nhập các xã, phường quá rộng như một “cấp huyện thu nhỏ” dẫn đến không quán xuyến được địa bàn, không chủ động phục vụ được Nhân dân.

Hai là, sáp nhập các xã, phường quá nhỏ, dẫn đến hạn chế về không gian, dư địa phát triển, đầu mối nhiều hơn dẫn đến cồng kềnh, kém hiệu quả.

Tổng Bí thư cũng nhắc đến nguyên tắc nhất quán "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", đẩy mạnh phân quyền từ Trung ương về cấp tỉnh.

Chính quyền đặc khu (hải đảo), theo Tổng Bí thư, cũng cần được trao nhiều quyền tự chủ, đảm bảo linh hoạt, chủ động ứng phó khi có sự kiện, tình huống đột xuất, bất ngờ xảy ra nhằm bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.

Không để xảy cục bộ, bè phái, tham nhũng khi sắp xếp tổ chức bộ máy

Về công tác cán bộ, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết diện cán bộ thuộc phạm vi tác động, ảnh hưởng trong đợt sắp xếp này rất lớn. Theo ông, chủ trương chung là trước mắt cơ bản bố trí biên chế cán bộ, công chức, viên chức các cấp như hiện có để đảm bảo ổn định.

Sau khi bộ máy mới đi vào hoạt động sẽ chỉ đạo rà soát, hoàn thiện vị trí việc làm, xác định biên chế của từng cấp trong tổng thể biên chế chung của cả hệ thống chính trị.

“Phải hết sức công tâm, khách quan trong bố trí cán bộ; không để xảy ra tình trạng mất đoàn kết, lợi ích nhóm, chạy chức chạy quyền, cục bộ, bè phái, tham nhũng, lãng phí trong sắp xếp cán bộ, sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính các cấp”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Đặc biệt, ông lưu ý làm tốt công tác lựa chọn, bố trí lãnh đạo, nhất là người đứng đầu các cơ quan cấp tỉnh, cấp xã sau khi sáp nhập.

“Công tác nhân sự đã rất quan trọng, nay lại càng quan trọng hơn trước yêu cầu mới. Tiêu chí đầu tiên để bố trí cán bộ là vì yêu cầu công việc, sau đó mới đến các tiêu chí khác”, Tổng Bí thư nhắc lại.

Ông nhấn mạnh nhân sự lãnh đạo các cấp và nhân sự Đại hội XIV phải hội tụ "đủ đức - đủ tài - đủ tâm - đủ tầm - đủ sức - đủ nhiệt huyết cách mạng”, để gánh vác trọng trách lịch sử của đất nước.

Nêu rõ tình hình hiện nay không có chỗ cho những cán bộ cơ hội, bon chen, ngại đổi mới, thu vén cá nhân, Tổng Bí thư nói, “những ai thấy mình không đáp ứng yêu cầu thì tự nguyện rút lui, nhường chỗ cho người xứng đáng hơn. Tự nguyện đứng về phía sau vì sự phát triển cũng là hành động bản lĩnh, dũng cảm, đáng tự hào, đáng được khen ngợi”.

Công việc phía trước rất bộn bề, cần quyết tâm cao nhất

Vấn đề lưu ý thứ ba, được Tổng Bí thư đề cập là dự thảo văn kiện đại hội Đảng các cấp.

Theo ông, dự thảo 4 văn kiện trình Đại hội Đảng XIV đã được Hội nghị Trung ương 11 bổ sung nhiều nội dung quan trọng, với những vấn đề cốt lõi như “xác lập mô hình tăng trưởng mới”; "xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới" “đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”; phát triển kinh tế tư nhân là “một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia”...

Ông nhấn mạnh, Đại hội Đảng các cấp và Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV diễn ra trong bối cảnh đặc thù, khi chúng ta cùng lúc thực hiện nhiều công việc lớn mang tính cách mạng “vừa sắp xếp, tinh gọn về tổ chức bộ máy, vừa sắp xếp lại đơn vị hành chính, vừa tăng tốc, bứt phá phát triển kinh tế, vừa tổ chức Đại hội”.

Vì vậy, bên cạnh vấn đề nhân sự, cần tập trung thật tốt cho việc chuẩn bị các văn kiện Đại hội Đảng.

Lưu ý thứ tư là về triển khai Nghị quyết Hội nghị Trung ương 11 cùng lúc với thực hiện các công việc lớn.

Tổng Bí thư cho hay, cả nước đang tập trung thực hiện cùng lúc nhiều công việc lớn, quan trọng, tập trung tăng tốc, bứt phá phát triển kinh tế - xã hội, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng từ 8% trở lên trong năm 2025, tạo đà để tăng trưởng 2 con số.

Bên cạnh đó, chúng ta còn tập trung thực hiện đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; đẩy mạnh hội nhập quốc tế; phát triển kinh tế tư nhân…

“Tất cả các công việc này đều rất quan trọng và đều phải thực hiện theo đúng mục tiêu đề ra”, Tổng Bí thư yêu cầu các địa phương tập trung thực hiện, không vì sắp xếp tổ chức mà lơ là nhiệm vụ nào.

Đặc biệt, Tổng Bí thư lưu ý khắc phục tình trạng một bộ phận lãnh đạo, cán bộ có tâm lý chờ đợi, nghe ngóng việc sắp xếp tổ chức nên hạn chế tính quyết liệt trong triển khai công việc...

Cho rằng công việc phía trước rất bộn bề, Tổng Bí thư nhấn mạnh cần quyết tâm cao nhất để hoàn thành các mục tiêu đã đề ra, chuẩn bị nền tảng vững chắc tiến tới Đại hội XIV của Đảng, đưa đất nước vững vàng tiến vào kỷ nguyên phát triển giàu mạnh.