Chương trình mục tiêu Quốc gia: Đẩy mạnh phân cấp phân quyền, cách làm phải đổi mới

Thu gọn đầu mối quản lý, trao toàn quyền cho địa phương

Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung cho biết, qua 3 năm triển khai các Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030, đã có 6/9 nhóm mục tiêu Quốc hội đặt ra đạt và vượt.

Tỷ lệ hộ nghèo bình quân giảm mỗi năm là 3,4%. Chương trình đã xóa 42 nghìn 567 căn nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn, với kinh phí hơn 1 nghìn 700 tỷ đồng, vượt kế hoạch 230% so mục tiêu đề ra.

Song song đó, theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, chúng ta cũng đã hỗ trợ đất ở cho 10 nghìn 549 hộ; hỗ trợ nhà ở cho 42 nghìn 567; hộ hỗ trợ trực tiếp đất sản xuất cho 13 nghìn 387 hộ; hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 54 nghìn 899 hộ...

Đặc biệt đã huy động 383 dự án, mô hình chăn nuôi, trồng trọt với 36 nghìn 654 hộ tham gia. Ngoài ra, hoàn thành các chỉ tiêu về nhóm giáo dục; các mục tiêu về bảo tồn phát triển các giá trị văn hóa, bản sắc văn hóa truyền thống. 

Về định hướng cho giai đoạn 2026-2030, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung nêu rõ nguyên tắc tổ chức thực hiện là thu gọn đầu mối quản lý, phân công nhiệm vụ rõ ràng, trao toàn quyền cho địa phương, từ chủ động lập kế hoạch huy động phân bổ nguồn lực, tổ chức thực hiện và tập trung vào các trụ cột chính.

Ông Dung nhấn mạnh: Đầu tư xây dựng hoàn thiện hạ tầng thiết yếu, hạ tầng phục vụ phát triển sản xuất, gắn với đảm bảo quốc phòng, an ninh, chống biến đổi khí hậu. Phát triển sản xuất, tạo sinh kế tạo việc làm và phát triển hàng hóa. Cung cấp đầy đủ, kịp thời các dịch vụ công y tế, giáo dục có chất lượng; cải thiện các vấn đề về bình đẳng giới; phòng, chống tảo hôn, hôn nhân, cận huyết thống.

“ Tập trung phát triển nhân lực, ưu tiên đầu tư cho một số nhóm dân tộc thiểu số rất ít người và vùng biên giới khó khăn", Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung chỉ đạo.  

Làm có trọng tâm, trọng điểm, việc nào dứt việc đó

Biểu dương Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình MTQG đã tiến hành tổng kết Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi sớm hơn gần nửa năm so với kế hoạch, đặc biệt là trong dịp lễ trọng đại của đất nước, của dân tộc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Việc tổ chức sớm giúp chúng ta có thời gian, có cơ hội nhìn lại những việc chúng ta đã định hướng, dành nguồn lực, dành sự chỉ đạo, lãnh đạo, tổ chức và thực hiện trong 5 năm vừa qua”.

Theo Người đứng đầu Chính phủ, Hội nghị là dịp để đánh giá những việc đã làm tốt để tiếp tục phát huy tốt hơn và những việc chưa được thì cũng phải phân tích nguyên nhân, đánh giá rõ ràng, rồi đưa ra nhiệm vụ, giải pháp để khắc phục, làm tốt hơn trong thời gian tới.

“Đây là những bài học kinh nghiệm là gì, chúng ta sẽ rút ra tiếp tục triển khai chương trình mục tiêu trong giai đoạn tiếp theo. Đó chính là mục tiêu của việc tổng kết lần này”, Thủ tướng khẳng định.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, thực hiện Chương trình phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi không chỉ là trách nhiệm, nghĩa vụ, mà còn là tình cảm sâu sắc, mệnh lệnh từ trái tim, đặc biệt mang tính nhân văn cao cả đối với đồng bào các DTTS ở miền núi, hải đảo, những nơi rất khó khăn, xa xôi, giao thông đi lại khó khăn.

Cùng với đó là các vấn đề liên quan đến giáo dục, y tế, nước sạch, vệ sinh môi trường, phong tục tập quán, sinh kế của người dân.

“Vì vậy chúng ta phải nhìn nhận nghiêm túc, thẳng thắn để xem lại những gì đã làm được thì phải làm tốt hơn. Những gì chưa làm được thì dứt khoát phải khắc phục”, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu.

Ghi nhận, quá trình thực hiện Chương trình đã có những mô hình hay, cách làm tốt mang lại lợi ích cho cộng đồng, tuy nhiên Thủ tướng bày tỏ sự trăn trở khi cách làm vẫn còn manh mún, chia cắt, chưa thực sự tập trung, chưa có trọng tâm, trọng điểm và chưa thống nhất về cách tổ chức, phân cấp.

Theo Thủ tướng, việc phân cấp, phân quyền, phân bổ nguồn lực phải rõ ràng; tăng cường trách nhiệm và khả năng thực thi; đồng thời đẩy mạnh công tác giám sát, kiểm tra, sơ kết, xây dựng mô hình.

“Trung ương cần làm ở tầm tổng thể; các tỉnh căn cứ tình hình thực tế để phân bổ nguồn lực; cấp cơ sở là nơi trực tiếp tổ chức thực hiện, vì người dân ở cơ sở mới là trung tâm hưởng lợi”, Người đứng đầu Chính phủ nói.

Đối với các tỉnh có sản phẩm tiêu biểu OCOP, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ: “Trước hết phải xây dựng được thương hiệu, có thương hiệu rồi thì phải có quy hoạch vùng trồng; phải làm bài bản, khoa học; đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số".

"Ở đây liên kết với doanh nghiệp để mang hàng hóa, vật tư vào phục vụ cho người dân, cho các hợp tác xã, từ đó mang hàng hóa các hợp tác xã, của người dân mang ra tiêu thụ thị trường. Hỗ trợ về vốn phải có ngân hàng. Cách tổ chức là phải liên kết với nhau, liên kết hộ gia đình với nhau thành hợp tác xã; hợp tác xã phát triển thành doanh nghiệp nhỏ, rồi doanh nghiệp nhỏ phát triển doanh nghiệp lớn", Thủ tướng nhấn mạnh thêm.

Người đứng đầu Chính phủ mong nhiệm kỳ tới, việc thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi sẽ thực hiện tốt hơn, ưu tiên nguồn lực tập trung hơn, cách làm chuyên nghiệp hơn, hiệu quả hơn, đổi mới cách tổ chức, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó để lại cuộc sống tốt hơn cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.