Công trình đặc biệt về Phủ Chủ tịch ra mắt nhân dịp kỷ niệm trọng đại của đất nước
Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, một công trình khảo cứu đặc biệt và công phu mang tên “Phủ Toàn quyền Đông Dương xưa và Khu Phủ Chủ tịch ngày nay” đã chính thức được giới thiệu tới công chúng.
Việc ra mắt cuốn sách “Phủ Toàn quyền Đông Dương xưa và Khu Phủ Chủ tịch ngày nay” nhằm kỷ niệm một dấu mốc lịch sử trọng đại của dân tộc. Ảnh: Nam Nguyễn
Cuốn sách là thành quả hợp tác biên soạn và xuất bản giữa Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch và Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I, do Nhà xuất bản Mỹ thuật phát hành vào năm 2025, hứa hẹn mở ra những góc nhìn sâu sắc về một di tích lịch sử trọng yếu của dân tộc Việt Nam.
Đây là lần đầu tiên một cuốn sách được biên soạn và xuất bản nhằm giới thiệu một cách đầy đủ về không gian, lịch sử, kiến trúc của Phủ Toàn quyền năm xưa, cũng như quá trình chuyển đổi và giá trị đặc biệt của Khu Phủ Chủ tịch ngày nay.
Với độ dày hơn 200 trang, cuốn sách được kết cấu thành hai phần chính: Phần I tập trung vào Phủ Toàn quyền Đông Dương xưa và Phần II khắc họa Phủ Chủ tịch từ năm 1954 đến nay.
Đặc biệt, để tiếp cận rộng rãi độc giả trong và ngoài nước, nội dung sách được in với ba ngôn ngữ gồm Anh, Pháp và Việt Nam. Các nhà biên soạn đã dày công nghiên cứu từ nhiều nguồn tư liệu quý giá, bao gồm cả các bản vẽ và tài liệu tiếng Pháp, mang đến cái nhìn chân thực và chi tiết.
Đọc Phần I của cuốn sách, độc giả sẽ có cảm giác như đang thực hiện một chuyến du hành vượt thời gian, quay trở về thời kỳ xa xưa để chứng kiến sự ra đời của một trong những công trình kiến trúc tiêu biểu thuộc trường phái kiến trúc Đông Dương.
Sự bề thế, tinh tế trong cả nội thất và ngoại thất của công trình đều được cuốn sách giới thiệu một cách chi tiết và sinh động.
Không chỉ dừng lại ở kiến trúc, tác phẩm còn mở rộng giới thiệu về cảnh quan gắn liền với Phủ Toàn quyền – Phủ Chủ tịch, nổi bật là công viên Bách Thảo, nay được gọi là Vườn Bách thảo. Từng là một vườn thí nghiệm trồng cây nhiệt đới, đến năm 1900, khu vườn này đã đạt diện tích 33ha, quy tụ khoảng 3.000 loài thảo mộc, phần lớn được nhập khẩu từ nước ngoài.
Từ năm 1954, công trình này chính thức mang tên Phủ Chủ tịch, trở thành nơi làm việc và tiếp khách của Chính phủ, Nhà nước Việt Nam. Đây cũng là nơi Bác Hồ đã sống và làm việc trong 15 năm cuối đời của Người, từ năm 1954 đến năm 1969.
Cuốn sách đã khéo léo thể hiện sự thay đổi qua thời gian của nội thất và chức năng của các phòng trong Phủ Chủ tịch. Nổi bật có Phòng Gương, một căn phòng lớn và sang trọng, thường được sử dụng cho những sự kiện quan trọng và tiếp đón các chính khách, nguyên thủ quốc gia.
Phòng Vàng là nơi đặc biệt dành để tiếp khách quốc tế, đặc biệt là các đại sứ, trong khi Phòng Xanh với phong cách thanh lịch, giản dị hơn, được sử dụng cho phu nhân Chủ tịch nước gặp gỡ khách mời. Phòng Hội đàm là không gian dành cho các cuộc họp và hội nghị với các đoàn khách quốc tế.
Phần II của cuốn sách còn đưa độc giả khám phá các địa điểm khác trong Khu Phủ Chủ tịch như nơi Bác Hồ đọc thơ chúc Tết, giàn hoa Phủ Chủ tịch, đường xoài rợp bóng mát, ao cá hay căn bếp giản dị. Tất cả những chi tiết này đã làm nổi bật thêm lối sống và phong cách sinh hoạt giản dị, tình yêu con người và thiên nhiên sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Bà Lê Thị Phượng, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, chia sẻ rằng cuốn sách này là lần đầu tiên Khu Di tích Phủ Chủ tịch phối hợp với Trung tâm Lưu trữ Quốc gia I để biên soạn, xuất bản một tác phẩm khảo cứu đặc biệt về Phủ Toàn quyền Đông Dương xưa và Phủ Chủ tịch ngày nay dưới góc nhìn đối chiếu, phân tích sự chuyển mình từ không gian quyền lực cũ – Phủ Toàn quyền Đông Dương thành nơi làm việc và sinh sống của Chủ tịch Hồ Chí Minh – vị Chủ tịch nước “Mong manh áo vải hồn muôn trượng/ Hơn tượng đồng phơi những lối mòn”.
Với hình thức được viết thành những mục chuyện nhỏ kèm theo các hình ảnh lưu trữ sinh động, cuốn sách rất phù hợp với thị hiếu đọc của công chúng hiện nay. Giá trị mà cuốn sách mang lại không chỉ là những hiểu biết về một không gian kiến trúc mà còn là một không gian lịch sử, từ danh giá chuyển mình thành thiêng liêng, cô đọng cả một chặng đường đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng tự chủ quốc gia.
Việc ra mắt cuốn sách còn nhằm kỷ niệm một dấu mốc lịch sử trọng đại của dân tộc, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của công tác lưu trữ trong việc bảo tồn và phát huy di sản tư liệu quốc gia. Với giá trị nội dung và nghệ thuật sâu sắc, tác phẩm góp phần lan tỏa đến bạn đọc niềm tự hào, tình yêu quê hương đất nước và nâng cao nhận thức về trách nhiệm giữ gìn, phát huy giá trị di sản cho các thế hệ mai sau.
