SSI Research: Loạt 'ông lớn' bán lẻ có thể hưởng lợi từ siết thuế và truy quét hàng giả

Cùng với đó, Nghị định 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/6/2025 quy định hộ kinh doanh bắt buộc phải trang bị thiết bị xuất hóa đơn. Nhiều hộ kinh doanh nhỏ đã tạm ngừng hoạt động do chưa kịp thích nghi với các thủ tục pháp lý mới. Những hộ còn lại có thể sẽ phải tăng giá bán ra do gánh nặng thuế cao hơn.

Điều này làm thu hẹp khoảng cách giá giữa hàng hóa tại kênh truyền thống và hàng hóa tại kênh hiện đại, qua đó thúc đẩy người tiêu dùng dịch chuyển hành vi mua sắm.

Bên cạnh đó, các chính sách mới liên quan đến thương mại điện tử cũng góp phần tạo ra thay đổi trong môi trường kinh doanh. Luật sửa đổi số 56/2024/QH15 có hiệu lực từ ngày 1/4/2025 yêu cầu các sàn thương mại điện tử khai và nộp thuế thay cho các cá nhân kinh doanh trên nền tảng.

Quyết định 01/2025/QĐ-TTg quy định hàng hóa nhập khẩu qua chuyển phát nhanh có giá trị dưới 1 triệu đồng không còn được miễn thuế giá trị gia tăng như trước.

Cũng từ tháng 4, hai nền tảng thương mại điện tử lớn nhất tại Việt Nam là Shopee và Tiktok Shop đã đồng loạt tăng phí cho người bán. Chẳng hạn, với sản phẩm điện máy, mức phí trên Shopee đã tăng từ 3% lên 7%.

SSI Research cho rằng các thay đổi này sẽ làm giảm lợi thế về giá của nhóm hàng hóa không kê khai thuế đầy đủ. Khi khoảng cách chi phí thu hẹp, các doanh nghiệp phân phối hàng hóa chính thống sẽ giảm được áp lực cạnh tranh về giá, đặc biệt trong các nhóm hàng tiêu dùng phổ biến.

Nguồn: SSI Research.

Đơn vị đánh giá cũng nhận định đây là các doanh nghiệp có hệ thống bán lẻ hiện đại, vận hành theo quy trình kiểm soát chặt chẽ về nguồn hàng, chứng từ và hóa đơn. Ngoài ra, khả năng triển khai nhanh các mô hình công nghệ mới cũng là lợi thế của nhóm này trong bối cảnh thị trường tiêu dùng dần minh bạch hơn.

"Như vậy, các doanh nghiệp kinh doanh chính thống (đa phần qua kênh MT) sẽ được cạnh tranh một cách công bằng hơn và đỡ phải cạnh tranh gay gắt về giá hơn. Các doanh nghiệp hưởng lợi nhờ những thay đổi trên bao gồm MWG, FRT, DGW và chuỗi Winmart của MSN", SSI dự báo. 

Theo các chuyên gia, những chính sách điều chỉnh về thuế, thương mại và quản lý hàng hóa có thể góp phần định hình lại môi trường bán lẻ tại Việt Nam, đồng thời tạo ra lợi thế cạnh tranh dài hạn cho các doanh nghiệp vận hành bài bản.

Việc tăng tính minh bạch và kiểm soát thuế được kỳ vọng sẽ làm giảm sức cạnh tranh không chính đáng từ các mô hình kinh doanh không tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ pháp lý. Các doanh nghiệp có nền tảng chính quy sẽ có cơ hội mở rộng thị phần khi mặt bằng cạnh tranh trở nên bình đẳng hơn.

Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn sẽ có những rủi ro và ngành bán lẻ cũng không nằm ngoài cuộc.Trong Báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính Mỹ, Việt Nam tiếp tục nằm trong Danh sách Giám sát và không bị coi là thao túng tiền tệ, nhưng cũng bày tỏ quan ngại về chuyển tải bất hợp pháp và khai báo sai xuất xứ. Trong tương lai, Mỹ có thể mở rộng đánh giá sang các chính sách như kiểm soát vốn hoặc đầu tư nhà nước nếu bị cho là gây ảnh hưởng đến tỷ giá. Thuế quan có thể được áp dụng nếu phát hiện hành vi không công bằng.

Thuế quan và tỷ giá tiếp tục là những yếu tố rủi ro cần được theo dõi chặt chẽ. Đối với các biện pháp thuế đối ứng, các vòng đàm phán liên tục giữa Hoa Kỳ và Việt Nam đã góp phần củng cố kỳ vọng rằng mức thuế áp dụng sẽ không quá cao. Trong khi đó, áp lực tỷ giá gia tăng trong thời gian gần đây vẫn chưa tạo ra tác động đáng kể đến lạm phát, chủ yếu nhờ xu hướng giảm của giá hàng hóa cơ bản trên thị trường quốc tế.