Nghị quyết 68: "Cú hích" cho động lực tăng trưởng mới thị trường chứng khoán Việt Nam

Nghị quyết 68 tạo động lực tăng trưởng mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Ảnh: IT

Vượt ra ngoài những tác động vĩ mô, Nghị quyết này đang len lỏi vào từng "tế bào" của thị trường, từ chất lượng nguồn cung hàng hóa, dòng chảy vốn đầu tư, đến niềm tin và kỳ vọng của giới đầu tư vào một sân chơi công bằng và minh bạch hơn.

Khác biệt mang tính thời đại

Điểm khác biệt mang tính thời đại của Nghị quyết 68 nằm ở bối cảnh và những giải pháp quyết liệt được đưa ra. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động và kinh tế trong nước đối mặt với không ít thách thức, việc tái khẳng định và tạo điều kiện đột phá cho khu vực kinh tế tư nhân được xem là chìa khóa chiến lược để duy trì đà tăng trưởng và nâng cao sức cạnh tranh quốc gia.

Về bản chất, Nghị quyết 68 là một bản cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc kiến tạo một môi trường kinh doanh thực sự bình đẳng, an toàn và thuận lợi. Các mục tiêu như xóa bỏ mọi rào cản, định kiến; bảo vệ quyền tài sản và tự do kinh doanh hợp pháp; hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân tiếp cận các nguồn lực quan trọng như vốn, đất đai, công nghệ và thị trường; khuyến khích đổi mới sáng tạo và quản trị hiện đại… đều là những yếu tố cốt lõi mà bất kỳ nền kinh tế thị trường phát triển nào cũng phải có. Mặc dù không có một dòng nào trực tiếp đề cập thị trường chứng khoán Việt Nam, nhưng những tác động lan tỏa của nó đến thị trường vốn này lại vô cùng sâu sắc và đa chiều.

Tác động đầu tiên và dễ nhận thấy nhất chính là việc gia tăng và nâng cao chất lượng "hàng hóa" cho thị trường. Thị trường chứng khoán, về cơ bản, là một "chợ" vốn cao cấp, và chất lượng của nó phụ thuộc vào chất lượng của các doanh nghiệp niêm yết. Nghị quyết 68, với việc khơi thông các điểm nghẽn về chính sách, sẽ là chất xúc tác mạnh mẽ thúc đẩy các doanh nghiệp tư nhân hàng đầu tìm đến kênh huy động vốn đại chúng này.

Khi môi trường kinh doanh thuận lợi, các doanh nghiệp tư nhân có thể tự tin triển khai những kế hoạch kinh doanh tham vọng, mở rộng quy mô sản xuất và đầu tư vào các dự án lớn. Nhu cầu vốn cho các hoạt động này là khổng lồ, và thị trường chứng khoán chính là kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả nhất, minh bạch hơn so với việc phụ thuộc quá nhiều vào tín dụng ngân hàng. Quá trình này sẽ dẫn đến một làn sóng IPO (phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng) và niêm yết mới từ các doanh nghiệp tư nhân chất lượng cao, thuộc đa dạng các lĩnh vực đang là xương sống của nền kinh tế như công nghệ, bán lẻ, hàng tiêu dùng, logistics, năng lượng tái tạo và nông nghiệp công nghệ cao. Điều này không chỉ làm tăng quy mô vốn hóa thị trường mà còn giúp đa dạng hóa rổ hàng hóa, mang đến cho nhà đầu tư nhiều lựa chọn hơn, giảm sự phụ thuộc vào một vài nhóm ngành truyền thống như ngân hàng hay bất động sản.

Quan trọng hơn cả số lượng là chất lượng. Để có thể lên sàn, các doanh nghiệp phải đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe về tài chính, kiểm toán, và đặc biệt là quản trị công ty. Nghị quyết 68 nhấn mạnh việc hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân áp dụng các mô hình quản trị hiện đại, tuân thủ các chuẩn mực quốc tế. Chính áp lực và yêu cầu của việc niêm yết sẽ buộc các doanh nghiệp tư nhân phải chuyên nghiệp hóa bộ máy, minh bạch hóa dòng tiền và hoạt động kinh doanh. Quá trình "gạn đục khơi trong" này sẽ giúp sàng lọc và mang đến cho thị trường những doanh nghiệp thực sự có nền tảng vững chắc và tiềm năng tăng trưởng bền vững, từ đó củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Đề xuất sáng kiến hành động cụ thể nhằm thực thi tinh thần Nghị quyết 68, bà Hà Thu Thanh, Chủ tịch Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam (VIOD) nhấn mạnh “Phát triển nhanh, nhưng cần phát triển bền. Và phát triển bền không thể thiếu quản trị công ty hiện đại”. Theo bà, các mục tiêu cụ thể mà doanh nghiệp cần hướng tới bao gồm: Hoàn thiện mô hình quản trị công ty; Nâng cao nhận thức của hội đồng quản trị và ban điều hành; Xây dựng văn hóa quản trị minh bạch; Đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư, đối tác và thị trường.

Tác động thứ hai, không kém phần quan trọng, là việc khơi thông và thu hút các dòng vốn mới. Một thị trường với nhiều doanh nghiệp tư nhân đầu ngành, năng động và có câu chuyện tăng trưởng hấp dẫn tự thân nó đã là một thỏi nam châm thu hút vốn. Đối với các nhà đầu tư trong nước, sự xuất hiện của những "VinGroup", "FPT", "Thaco"… thế hệ mới trên sàn chứng khoán sẽ tạo ra sức hấp dẫn lớn. Dòng tiền nhàn rỗi trong dân cư và từ các tổ chức đầu tư nội địa sẽ có thêm những địa chỉ đầu tư tiềm năng, thay vì chỉ tập trung vào các kênh truyền thống như vàng hay bất động sản.

Đối với dòng vốn ngoại, tác động này còn rõ rệt hơn. Các quỹ đầu tư quốc tế, đặc biệt là các quỹ đầu tư chủ động, luôn săn tìm những "viên ngọc" tăng trưởng tại các thị trường mới nổi. Việc Việt Nam có một thế hệ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh, hoạt động hiệu quả và minh bạch theo chuẩn quốc tế sẽ là yếu tố quyết định để họ giải ngân những khoản vốn lớn. Đây chính là mảnh ghép còn thiếu để câu chuyện nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên (Frontier) lên mới nổi (Emerging) trở nên thuyết phục hơn bao giờ hết. Khi dòng vốn ngoại chảy vào mạnh mẽ, không chỉ thanh khoản thị trường được cải thiện mà kinh nghiệm quản trị, các tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) cũng sẽ được du nhập và lan tỏa, góp phần nâng tầm thị trường.

Dự báo thổi bùng làn sóng mua bán và sáp nhập

Tác động thứ ba của Nghị quyết 68 được dự báo sẽ thổi bùng làn sóng mua bán và sáp nhập (M&A). Quá trình tái cấu trúc nền kinh tế, với kinh tế tư nhân làm động lực chính, sẽ không tránh khỏi các hoạt động hợp nhất, thâu tóm để tạo ra những doanh nghiệp có quy mô lớn hơn, đủ sức cạnh tranh trên trường quốc tế. Các doanh nghiệp niêm yết, với lợi thế về vốn, thương hiệu và tính minh bạch, thường ở vị thế chủ động trong các thương vụ M&A. Họ có thể sử dụng cổ phiếu để hoán đổi, phát hành thêm để huy động vốn cho các thương vụ thâu tóm. Sự sôi động của thị trường M&A sẽ tạo ra những "game" đầu tư hấp dẫn trên sàn, tác động trực tiếp đến giá cổ phiếu của các bên liên quan và tạo ra sự phấn khích cho toàn thị trường.

Cuối cùng, nhưng là yếu tố mang tính nền tảng nhất, Nghị quyết 68 góp phần củng cố "niềm tin thể chế" - tài sản vô hình quý giá nhất của mọi thị trường tài chính. Thông điệp nhất quán và mạnh mẽ của Chính phủ về việc bảo vệ quyền sở hữu tư nhân, đảm bảo sự cạnh tranh bình đẳng, và thực thi pháp luật một cách công minh là liều thuốc an thần cho giới đầu tư. Khi nhà đầu tư tin rằng sân chơi là công bằng, tài sản của họ được pháp luật bảo vệ, và không có sự phân biệt đối xử giữa doanh nghiệp nhà nước và tư nhân, họ sẽ sẵn sàng đầu tư dài hạn thay vì chỉ lướt sóng ngắn hạn. Niềm tin này giúp thị trường phát triển ổn định hơn, giảm thiểu các cú sốc do tin đồn hay các biến động chính sách bất thường.

Trước đó, ngày 6/6/2025, tại hội thảo “Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân: Cơ hội nào cho các doanh nghiệp niêm yết và công ty đại chúng?” do Viện Thành viên Hội đồng Quản trị Việt Nam phối hợp cùng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên chuyên trách, Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội khẳng định, tinh thần lớn nhất của Nghị quyết 68 là thiết lập môi trường kinh doanh tự do, minh bạch, bình đẳng. Nghị quyết đã “thay đổi về chất” khi những vướng mắc về thể chế trước kia đã được tháo bỏ tại ba điểm đáng lưu ý: Cắt giảm thủ tục phiền hà; Tăng tính bảo vệ và Khơi thông nguồn lực. Nghị quyết đã đề cập đến nguyên tắc không hình sự hóa các quan hệ dân sự, kinh tế, không áp dụng hồi tố bất lợi và yêu cầu tách bạch rõ giữa doanh nghiệp và cá nhân quản lý. Điều này tạo nên khung pháp lý an toàn, nhất quán và tạo niềm tin cho nhà đầu tư và doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, đại diện cho nhóm nhà đầu tư nước ngoài, ông Vũ Quang Thịnh - Tổng Giám đốc Dynam Capital cho rằng, doanh nghiệp cần đầu tư về chiều sâu vào khoa học kỹ thuật và công nghiệp mới, phát triển chiều sâu doanh nghiệp để nâng cao năng suất lao động, tăng quy mô thị trường mua bán và sáp nhập doanh nghiệp.

Tất nhiên, con đường từ Nghị quyết đến hiện thực vẫn còn những thách thức. Hiệu quả của chính sách phụ thuộc rất lớn vào khâu thực thi ở các bộ, ngành và địa phương. Bên cạnh đó, bản thân các doanh nghiệp tư nhân cũng cần nỗ lực tự thân, chủ động nâng cao năng lực quản trị, đổi mới công nghệ và chuẩn bị sẵn sàng các nguồn lực để nắm bắt cơ hội.

Nhìn chung, Nghị quyết 68 không phải là cây đũa thần có thể biến thị trường chứng khoán khởi sắc ngay lập tức. Tác động của nó mang tính dài hơi, cần thời gian để thẩm thấu và chuyển hóa thành những kết quả cụ thể. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng, đây là một văn bản chính sách mang tính định hướng chiến lược, tạo ra một bệ phóng vững chắc cho sự phát triển của cả khu vực kinh tế tư nhân và thị trường vốn. Đối với các nhà đầu tư, việc phân tích và nhận diện những doanh nghiệp tư nhân có khả năng tận dụng tốt nhất "cú hích" chính sách này để bứt phá sẽ là chìa khóa để tìm kiếm lợi nhuận vượt trội trong chu kỳ phát triển mới của nền kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam. Sóng ngầm đã bắt đầu, và những ai nhạy bén nhất sẽ là người đón đầu được con sóng lớn.