Đồng phục học sinh: Nội quy trường lớp hay gánh nặng chi phí?

Đồng phục học sinh được nhiều trường học thiết kế với nhiều mẫu mã riêng biệt như một cách để nhận diện hoặc thể hiện thương hiệu riêng của nhà trường. Ảnh: PV

Chi phí riêng cho đồng phục học sinh là không nhỏ

Không thể phủ nhận, đồng phục học sinh ngày càng được thiết kế đa dạng với nhiều mẫu mã, thiết kế phù hợp với các trường tại nhiều địa phương, khu vực khác nhau. Và giá cả theo từng thiết kế, chất liệu tại các địa bàn cũng khá đa dạng, với mức phí khoảng 500.000 đồng đến vài ba triệu đồng cho một combo đồng phục đầu năm học.

Không chỉ là đồng phục trường, nhiều lớp học tại các trường còn có đồng phục lớp riêng, thậm chí mỗi lần lớp có chương trình đi dã ngoại hay tổ chức các chương trình đặc biệt cũng có bàn đến việc mua đồng phục riêng. Dù chỉ mặc một vài lần và chi phí cũng không phải là đắt nhưng lãng phí, không cần thiết.

Đặc biệt, với những trường có các quy định về mẫu mã đồng phục hoặc có những thay đổi cần nhiều loại cho các mùa và mục đích khác nhau thì chi phí riêng cho khoản quần áo đến trường cũng là không nhỏ với nhiều gia đình có hoàn cảnh kinh tế eo hẹp.

Chị Diệu Linh, phường Đông Ngạc, năm nay có con vào lớp 1 chia sẻ: "Cũng như nhiều trường học khác, trường của con tôi mặc đồng phục cả tuần nên cần mua ít nhất một bộ dài tay, một bộ ngắn tay, áo khoác, áo ghi lê len và đồng phục thể dục, tổng chi phí là hơn 1,2 triệu đồng".

Anh Trần Thanh Tuấn, phường Hồng Hà, Hà Nội có con học lớp 5 cho biết, đầu năm học dù nhà trường không bắt buộc phụ huynh phải mua hết các loại đồng phục, nhưng theo quy định của trường thì các ngày trong tuần học sinh đều phải mặc đồng phục. Nếu chỉ có 1-2 bộ đồng phục với 1 bộ thể thao thì không đủ cho cả tuần vì có hôm thời tiết mưa ẩm quần áo giặt chưa thể khô ngay được, các con vẫn phải có bộ khô sẵn trong nhà để mặc đến lớp.

Còn với chị Mai Hương, trú tại phường Thượng Cát, Hà Nội chia sẻ: "Năm học 2025 - 2026, nhà tôi có hai cháu học lớp 8 và lớp 12. Vì không phải là học sinh đầu cấp nên đầu năm các cháu cũng không phải mua sắm đồng phục nhiều vì đồng phục năm trước vẫn mặc vừa. Tuy nhiên có một số loại áo được mua trong năm học cũng rất ít dùng đến, như áo ghi lê hay áo thể thao của lớp".

Chị Hương cho biết thêm, ngoài đồng phục chung của trường, thỉnh thoảng các con cũng sẽ có thêm đồng phục riêng của lớp trong các dịp đặc biệt như đi dã ngoại, tham quan hay chụp kỷ yếu.

Trên thực tế, mỗi dịp đầu năm học, hầu như các gia đình vẫn phải mua sắm thêm cho các con đồng phục vì học sinh lớn hơn, đồng phục không còn vừa hoặc đã bị cũ, rách, vảy mực hoặc một số ít học sinh chuyển trường theo khu vực.

Với số ít phụ huynh, số tiền vài triệu đồng để mua đồng phục không phải là nhiều, tuy nhiên, với phần đông thì đây là là chi phí không nhỏ của gia đình bởi đầu năm học, mỗi thứ thêm một ít cộng lại thì số tiền cũng có thể bằng thu nhập cả tháng của gia đình.

Đồng phục học sinh có thể là gánh nặng chi phí nếu nhà trường không quản lý minh bạch

Tại Điều 2, Thông tư 26/2009/TT-BGDĐT, Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về việc mặc đồng phục và lễ phục tốt nghiệp của học sinh, sinh viên, trong đó nêu rõ, đồng phục là trang phục được sử dụng cho toàn bộ học sinh, sinh viên của một trường mặc khi đến trường nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm, danh dự, lòng tự hào với truyền thống của nhà trường, thể hiện sự bình đẳng giữa các học sinh, sinh viên góp phần xây dựng môi trường học tập, nếp sống văn hoá.

Bên cạnh đó, đồng phục cần bảo đảm tính thẩm mỹ, phù hợp với giới tính, lứa tuổi của học sinh, sinh viên và bản sắc văn hóa của dân tộc, đặc điểm của từng địa phương, đồng thời đảm bảo tính ổn định, thể hiện truyền thống của nhà trường.

Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc mặc đồng phục của học sinh phổ thông do hiệu trưởng quyết định về kiểu dáng, màu sắc, số ngày mặc trong tuần.

Ông Bùi Văn T., Phó Hiệu trưởng một trường THCS tại tỉnh Ninh Bình cho rằng, đồng phục học sinh vừa là nội quy trường lớp, vừa tạo bản sắc, thương hiệu của nhà trường, nhưng cũng có thể là gánh nặng chi phí nếu nhà trường không quản lý minh bạch, thiết kế quá nhiều mẫu mã, hoặc áp dụng chi phí không phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của đa số phụ huynh. 

Ông T. cho biết, tại trường ông công tác, hằng năm, trên cơ sở chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo, Ban Giám hiệu nhà trường đều họp bàn thống nhất các nội dung đầu năm học, trong đó đặc biệt các vấn đề thu, chi đầu nói chung cũng như các khoản đóng góp liên quan đến vấn đề mua sắm, đồng phục học sinh.

“Quan điểm của chúng tôi là làm thế nào vẫn giữ được những nội quy cơ bản của trường lớp trong cơ sở giáo dục, nhưng phải hài hòa giữa nhà trường với phụ huynh học sinh để hạn chế gánh nặng chi phí, những khoản không cần thiết đầu năm học. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự đồng thuận giữa nhà trường và phụ huynh, tập trung vào việc thiết kế đồng phục chất lượng, giá cả hợp lý, và xem xét các mô hình thống nhất đồng phục để giảm lãng phí và chi phí cho gia đình”, ông T. nhấn mạnh.