Ủy ban Quốc phòng An ninh nêu quan điểm cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe

Một số vấn đề lớn Dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại phiên họp sáng 15/3.

So với dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6, dự thảo luật đã được tiếp thu, chỉnh lý có 9 chương, 89 điều, số chương giữ nguyên và tăng 8 điều do bổ sung 5 điều mới, gộp 4 điều thành 2 điều; tách nội dung của một số điều thành 5 điều khác.

Một trong những vấn đề còn nhiều loại ý kiến là cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.

"Cấm tiệt” rượu bia khi lái xe… không mới

Trình bày báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới cho biết, loại ý kiến thứ nhất ủng hộ quy định như dự thảo luật, là cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.

Theo Ủy ban Quốc phòng An ninh (cơ quan thẩm tra), đây không phải quy định mới mà được kế thừa của quy định của Luật Giao thông đường bộ năm 2008 và thống nhất với quy định tại Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019.

Trước đó, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 đã quy định cấm “điều khiển ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Điều khiển xe mô tô, xe gắn máy mà trong máu có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc 0,25 miligam/1 lít khí thở”.

Pháp luật hiện hành cũng quy định, người điều khiển phương tiện tham gia giao thông gây tai nạn khi đã uống rượu, bia thì tùy mức độ có thể bị truy cứu hình sự, xử phạt vi phạm hành chính ở mức cao và bị tước giấy phép lái xe.

“Cấm hành vi trên với mục đích phòng ngừa, làm giảm những rủi ro, thiệt hại tiềm tàng do việc sử dụng rượu, bia mà điều khiển phương tiện giao thông gây ra, được các nhà khoa học ủng hộ”, theo lời ông Tới.

Theo đánh giá, quy định cấm trên đã đi vào cuộc sống, được đông đảo người dân đồng tình thực hiện và đang từng bước hình thành văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe”.

Thực tế còn có nhiều người vẫn uống rượu, bia rồi lái xe mà không quan tâm gì đến các chế tài nghiêm khắc đối với hành vi vi phạm. Quy định cấm là một trong những giải pháp căn cơ góp phần thay đổi văn hóa, thói quen uống rượu, bia, đặc biệt là uống rượu, bia rồi thì không được lái xe.

Cơ quan thẩm tra lập luận việc hình thành văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe” có thể là một quá trình lâu dài, nhưng phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội, tình hình giao thông của Việt Nam. Do đó, cần tiếp tục thúc đẩy sự hình thành văn hóa đó, kết hợp tổng thể các biện pháp khác để xây dựng môi trường sống lành mạnh, lối sống không phụ thuộc vào việc tiêu thụ đồ uống có cồn...

Ngoài ra, việc quy định cấm tuyệt đối nồng độ cồn bảo đảm tính khả thi hơn so với quy định cho phép nồng độ cồn ở ngưỡng nhất định.

“Quy định có ngưỡng nhất định, chính người dân khó xác định uống bao nhiêu, uống thế nào cho thấp hơn ngưỡng đó, cơ quan chức năng cũng khó khăn trong việc xử lý. Hơn nữa, khi có ngưỡng rất dễ xảy ra các trường hợp bị ép uống và khi đã uống dễ bị kích thích, khó làm chủ bản thân và khó dừng lại”, báo cáo nêu.

Về nồng độ cồn nội sinh phát hiện qua hơi thở, theo Chủ nhiệm Lê Tấn Tới, đến thời điểm hiện nay chưa có căn cứ rõ ràng; có thể kiểm tra lại qua xét nghiệm máu để không làm sai lệnh kết quả xử lý.

Một số vấn đề lớn Dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại phiên họp sáng 15/3. Ảnh: P.Thắng

Hạn chế của loại ý kiến “cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe”, theo cơ quan thẩm tra, là nghiêm khắc và tác động đến thói quen sử dụng rượu, bia của một bộ phận người dân Việt Nam; làm ảnh hưởng nhất định đến một số hoạt động văn hóa, lễ hội truyền thống của một số địa phương.

Cạnh đó, sẽ làm giảm sức tiêu thụ đồ uống có cồn, từ đó làm ảnh hưởng nhất định các hoạt động sản xuất, nhập khẩu, phân phối, cung ứng, tiêu thụ rượu, bia của nước ta.

Quy định ngưỡng nồng độ cồn có thể làm tăng tai nạn giao thông

Loại ý kiến thứ hai đề nghị cân nhắc quy định trên và cần có báo cáo đánh giá, tổng kết, cơ sở khoa học để đưa ra mức giới hạn thấp nhất.

Ưu điểm là sẽ đáp ứng được nhu cầu của một bộ phận người dân, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người đã sử dụng rượu, bia được điều khiển phương tiện tham gia giao thông.

Việc quy định ngưỡng giới hạn nồng độ cồn cho phép với người điều khiển phương tiện tham gia giao thông cũng sẽ không làm giảm sức tiêu thụ đồ uống có cồn, không làm ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất, nhập khẩu, phân phối, cung ứng, tiêu thụ rượu, bia của nước ta.

Chỉ ra hạn chế của đề xuất này, cơ quan thẩm tra cho rằng quy định như vậy có thể làm tăng số vụ tai nạn giao thông, tăng hậu quả, thiệt hại do tai nạn giao thông gây ra, ảnh hưởng đến cuộc sống của gia đình, nguồn lực của đất nước, gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội.

Việc này cũng làm lãng phí công sức, tiền bạc của nhà nước và nhân dân khi đã dày công tuyên truyền, kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm, từng bước hình thành văn hóa “đã uống rượu, bia không lái xe”.

Đặc biệt, theo Ủy ban Quốc phòng An ninh, quy định như vậy khó bảo đảm tính khả thi khi người uống rượu, bia không thể biết lúc nào đến ngưỡng để dừng lại.

Đưa ra quan điểm, Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh cho rằng đây là nội dung lớn, có tác động đến toàn bộ người điều khiển phương tiện tham gia giao thông, được cử tri và dư luận nhân dân đặc biệt quan tâm trong thời gian qua.

Căn cứ ý kiến của các đại biểu, cơ quan thẩm tra đề xuất 2 phương án liên quan nồng độ cồn.

Phương án 1 là quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.

Phương án 2 là quy định như Luật Giao thông đường bộ năm 2008 là cấm: “Điều khiển ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Điều khiển xe mô tô, xe gắn máy mà trong máu có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc 0,25 miligam/1 lít khí thở”. Đồng thời, phải sửa đổi quy định liên quan tại khoản 6 Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019.

Về nội dung này, Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh nhất trí với đề xuất của Chính phủ và tha thiết đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chọn phương án 1, để báo cáo Quốc hội về việc cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn.

Theo cơ quan thẩm tra, việc này nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản cho người dân, bảo vệ nguồn lực cho xã hội.