Củng cố pháp luật từ cơ sở: Góc nhìn từ Nậm Nhùn

Một góc Nậm Nhùn. Ảnh: Baolaichau.vn

Việc đảm bảo công tác thi hành pháp luật, đặc biệt là xử lý vi phạm hành chính và áp dụng biện pháp giáo dục tại cấp xã, thị trấn, luôn là nền tảng quan trọng trong việc xây dựng trật tự xã hội và thượng tôn pháp luật. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Từ việc kiểm tra và theo dõi kết quả thực hiện Kết luận số 1539/KL-UBND của Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu tại Nậm Nhùn, có thể rút ra nhiều bài học về cách nhận diện, khắc phục và hoàn thiện những tồn tại, hạn chế, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước tại địa phương.

Nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước từ cơ sở: Cái nhìn từ Nậm Nhùn

Công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và áp dụng các biện pháp giáo dục tại cấp xã, thị trấn đóng vai trò then chốt trong việc duy trì an ninh trật tự, kỷ cương xã hội và giáo dục, cảm hóa các đối tượng vi phạm pháp luật. Nhận thức rõ tầm quan trọng này, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lai Châu đã ban hành Kết luận số 1539/KL-UBND ngày 11/4/2025 về kết luận kiểm tra công tác này trên địa bàn Nậm Nhùn. Đây là một hoạt động kiểm tra quan trọng, được thực hiện căn cứ theo điểm c, khoản 2, Điều 20 Nghị định số 19/2020/NĐ-CP của Chính phủ về kiểm tra, xử lý kỷ luật trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính.

Tại Thông báo kết quả và việc xử lý kết quả kiểm tra số 46/TB-UBND ngày 30/6/2025 cho thấy, về cơ bản, Nậm Nhùn đã tổ chức triển khai thực hiện và chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, Ủy ban Nhân dân các xã/thị trấn trên địa bàn thực hiện tốt công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và áp dụng biện pháp giáo dục, chỉ đạo nghiêm túc các đối tượng được kiểm tra thực hiện Quyết định số 244/QĐ-UBND ngày 13/02/2025 của Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh.

Những "điểm nghẽn" cần tháo gỡ và quá trình khắc phục

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, Kết luận số 1539/KL-UBND cũng đã chỉ ra 15 tồn tại, hạn chế cần khắc phục. Các hạn chế này tập trung vào nhiều khía cạnh quan trọng của công tác thi hành pháp luật ở cơ sở.

Cụ thể, công tác lập hồ sơ, xem xét, quyết định áp dụng biện pháp giáo dục là một trong những tồn tại trọng tâm, liên quan đến việc thu thập thông tin, tài liệu và quy trình ra quyết định. Việc triển khai các quyết định chưa thực sự chặt chẽ, dẫn đến những sai sót trong quá trình thực hiện. Hồ sơ, tài liệu không được lưu trữ đầy đủ, khoa học, gây khó khăn cho công tác quản lý và tra cứu sau này.

Về hỗ trợ người được phân công giúp đỡ người bị áp dụng biện pháp giáo dục theo Nghị quyết số 60/2022/NQ-HĐND, vấn đề này liên quan đến việc lập dự toán và cấp kinh phí hỗ trợ cho những người trực tiếp tham gia công tác giúp đỡ đối tượng, ảnh hưởng đến hiệu quả của các biện pháp giáo dục tại cộng đồng.

Ngay sau khi nhận được kết luận kiểm tra, Nậm Nhùn đã thể hiện tinh thần cầu thị và trách nhiệm cao, kịp thời ban hành Kế hoạch số 929/KH-UBND ngày 22/4/2025 để tổ chức thực hiện các nội dung kiến nghị. Dưới sự đôn đốc của Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu và Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp Nậm Nhùn cũng đã ban hành Công văn số 75/PTP-TH ngày 16/6/2025, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, và UBND các xã/thị trấn nghiêm túc tiếp thu, tiếp tục khắc phục những tồn tại, hạn chế đã được đoàn kiểm tra liên ngành chỉ ra.

Sự phối hợp chặt chẽ giữa Ủy ban Nhân dân và Công an các xã, thị trấn đã giúp công tác khắc phục được triển khai đồng bộ và cơ bản hoàn thành theo yêu cầu.

Những chuyển biến cụ thể và bài học rút ra

Kết quả cụ thể từ quá trình khắc phục cho thấy nhiều chuyển biến tích cực. Các cơ quan, đơn vị được kiểm tra tổ chức họp kiểm điểm, xác định trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có liên quan. Các cuộc họp kiểm điểm đã tập trung vào các hạn chế trong công tác lưu trữ hồ sơ, tiếp nhận, lập hồ sơ đối với các đối tượng đề nghị áp dụng biện pháp giáo dục và việc lập dự toán kinh phí hỗ trợ. Điều này cho thấy sự nghiêm túc trong việc nhận diện và sửa chữa khuyết điểm từ nội bộ.

Về lưu trữ hồ sơ, tài liệu, một trong những điểm yếu lớn đã được khắc phục là việc Ủy ban Nhân dân các xã, thị trấn đã chỉ đạo thực hiện sao lưu để lưu giữ, quản lý hồ sơ theo đúng quy định.

Đối với tồn tại về việc không kịp thời lập dự toán kinh phí hỗ trợ cho người giúp đỡ đối tượng giáo dục vào các năm 2023 và 2024 (do đã hết năm ngân sách nên không thể cấp bổ sung), Ủy ban Nhân dân các xã/thị trấn đã tổ chức rút kinh nghiệm sâu sắc. Quan trọng hơn, Công an cấp xã đã được chỉ đạo phối hợp chặt chẽ với công chức kế toán để hằng năm lập dự toán kinh phí hỗ trợ người được phân công giúp đỡ theo đúng quy định, đảm bảo nguồn lực cho công tác này trong tương lai.

Với những nỗ lực đáng kể trong việc khắc phục các tồn tại, hạn chế, Nậm Nhùn đã cho thấy tinh thần trách nhiệm và sự quyết tâm trong việc hoàn thiện công tác thi hành pháp luật tại địa phương. Hầu hết các nội dung kiến nghị trong kết luận kiểm tra đã được chỉ đạo, phối hợp thực hiện và cơ bản hoàn thành. Các báo cáo bổ sung và tài liệu kiểm chứng cũng đã được cung cấp đầy đủ cho Chủ tịch UBND tỉnh.

Kinh nghiệm từ Nậm Nhùn là một minh chứng rõ ràng cho việc việc kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các tồn tại, hạn chế trong công tác thi hành pháp luật ở cơ sở là vô cùng cần thiết. Điều này không chỉ giúp chấn chỉnh các sai sót, nâng cao hiệu quả quản lý hành chính mà còn là bài học thực tiễn để các địa phương khác học hỏi, chủ động rà soát, tự hoàn thiện công tác của mình, góp phần xây dựng một hệ thống pháp luật được thi hành một cách đồng bộ, minh bạch và hiệu quả trên toàn quốc.