Làm thế nào để giảm lãi suất cho doanh nghiệp xuất khẩu?
Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú cho rằng, hiện nay chủ trương giảm dần quan hệ vay mượn ngoại tệ, chỉ cho vay ngoại tệ ở một số lĩnh vực và dần chuyển sang quan hệ mua bán. Với mức lãi suất cho vay ngoại tệ hiện nay, nhất là trước bối cảnh tỷ giá biến động hiện nay thì lãi suất cho vay ngoại tệ cũng là một trong những vẫn đề được quan tâm.
Đại diện các doanh nghiệp (DN) xuất khẩu thủy sản, bà Tô Thị Tường Lan, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Vasep cho rằng, hiện áp lực lãi vay bằng USD đối với các DN xuất khẩu còn lớn.
Bà Tô Thị Tường Lan cho hay, thủy sản năm qua xuất khẩu giảm gần 20%, nhưng trong quý I/2024 đã tăng trưởng trở lại khoảng 10%, trong đó chủ yếu là xuất sản ngành tôm. Do đó, nhu cầu vốn cũng bắt đầu trở lại với DN trong lĩnh vực thủy sản.
Tuy nhiên, do đặc thù của ngành xuất khẩu nên DN luôn mong muốn được vay USD, với lãi suất từ 2-4%/năm, nhưng với biến động của tỷ giá hiện nay các DN xuất khẩu đều phải vay vốn bằng USD với lãi suất 5%/năm.
Thêm vào đó, sự biến động của tỷ giá khiến rủi ro đối với DN gia tăng, do đó hiện nhiều DN đang xem xét diễn biến của thị trường thay vì mạnh dạn vay vốn để mở rộng sản xuất, kinh doanh. Do đó, qua khảo sát của các DN cũng mong muốn các ngân hàng giảm thêm lãi suất USD xuống dưới 4%/năm và công bố rộng rãi hơn các gói tín dụng ưu đãi lãi vay.
Cũng theo bà Lan, hiện các gói ưu đãi thì nhóm doanh nghiệp thủy sản chỉ vay được sau dịch, còn các gói vay ưu đãi hiện nay cũng chưa được phổ biến và chưa được nhiều DN biết đến. Chẳng hạn với gói tín dụng thủy sản 15.000 tỷ đồng cũng chỉ được một số DN biết đến, trong khi nhiều DN nhỏ chưa có thông tin.
Lãi suất DN vay vốn bằng VND hiện nay cũng còn ở mức cao từ 6-8%/năm và khoảng 8-9%/năm đối các DN nhỏ, không còn nhiều tài sản đảm bảo.
Về vấn đề này, Phó thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho rằng, hiện nay chủ trương giảm dần quan hệ vay mượn ngoại tệ, chỉ cho vay ngoại tệ ở một số lĩnh vực và dần chuyển sang quan hệ mua bán. Với mức lãi suất cho vay ngoại tệ hiện nay, nhất là trước bối cảnh tỷ giá biến động hiện nay thì lãi suất cho vay ngoại tệ cũng là một trong những vẫn đề được quan tâm.
Về các chương trình tín dụng ưu đãi đối với lĩnh vực thủy sản, hiện các ngân hàng đã gia tăng gói tín dụng ưu đãi từ 15.000 tỷ đồng lên 30.000 tỷ đồng, với lãi suất cho vay khá cạnh tranh nên các DN có thể tiếp cận các ngân hàng để vay vốn ưu đãi.
Theo đó, NHNN sẽ xem xét gia hạn Thông tư 02/2023/TT-NHNN thêm 6 tháng, thay vì hết hiệu lực từ tháng 6/2024.
Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, để thúc đẩy tín dụng, ngay từ đầu năm, ngành Ngân hàng đã tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp tạo điều kiện thuận lợi cho DN và người dân tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng như giảm lãi suất.
Đến nay, lãi suất bình quân huy động và cho vay đối với các giao dịch phát sinh mới lần lượt ở mức 3,1%/năm và 6,5%/năm, giảm tương ứng khoảng 0,4%/năm và 0,6%/năm so với cuối năm 2023. Hoạt động sản xuất, kinh doanh đã dần phục hồi. Tính đến 27/3, dư nợ tín dụng nền kinh tế đạt hơn 13,651 triệu tỷ đồng, tăng 0,61% so với cuối năm 2023.
Tín dụng tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực ưu tiên. Theo đó, đến cuối tháng 2, tín dụng phục vụ nông nghiệp, nông thôn chiếm 24,35% dư nợ toàn nền kinh tế; tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm 17,94%; tín dụng lĩnh vực xuất khẩu chiếm 2,25%; tín dụng lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ chiếm 2,75%...
Cũng theo Phó Thống đốc Tú, trước bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều khó khăn, tác động đến kinh tế Việt Nam. Sắp tới được biết Thủ tướng tiếp tục có chỉ thị yêu cầu các bộ, ngành làm sao hỗ trợ DN nhiều hơn nữa để tăng trưởng kinh tế, góp phần ổn định kinh tễ vĩ mô. Dù vốn ngân hàng dồi dào nhưng vẫn là vấn đề khó khăn đối với một số DN, nhất là hiện lãi suất thấp nhất trong 20 năm qua. Vấn đề còn lại là làm thế nào để khơi thông được dòng vốn.
Trong đó, đối với các ngân hàng thương mại, ngân hàng luôn đảm bảo thanh khoản đầy đủ, thậm chí dư giả. Ngoài ra, phía cơ quan quản lý, NHNN sử dụng các công cụ chính sách để đảm bảo tạo thuận lợi cho DN trong việc tiếp cận vốn.
Hạn mức tín dụng đã NHNN giao cho ngân hàng thương mại ngay từ đầu năm với 15%. Nếu như điều kiện nền kinh tế cho phép, nền kinh tế cần vốn cho các lĩnh vực là động lực tăng trưởng thì có thể tăng hạn mức tín dụng lên”, ông Tú nhấn mạnh.
Về giải pháp tháo gỡ khó khăn cho DN, ông Tú cũng cho biết, NHNN tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 02. Để tiếp tục tạo điều kiện cho khách hàng phục hồi sản xuất kinh doanh, NHNN đã trình Chính phủ gia hạn Thông tư 02 thêm 6 tháng nữa, thay vì kết thúc vào 30/6/2024.
